نمی‌خواهیم در حوزه کتاب آمارسازی کنیم/ تیراژ کتاب سیر نزولی داشته است

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، مراسم افتتاحیه بیست و سومین دوره هفته کتاب دقایقی پیش با حضور علی معلم رئیس فرهنگستان هنر، دکتر صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد، محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مجید غلامی دبیر بیست و سومین دوره هفته کتاب و جمعی از اهالی حوزه کتاب و نشر برگزار شد.

مجید غلامی در ابتدای این مراسم گفت: ما مردم ایران کتاب را نه به عنوان هفته بلکه به عنوان سال، دهه و سده می‌شناسیم. مایه خوشحالی است که در مملکتی زندگی می‌کنیم که از ایام قدیم کتاب مورد توجهش بوده است. درباره ترویج کتاب و کتابخوانی آثار مختلفی نگاشته شده و برای مردمی با این پشتوانه غنی فرهنگی حرف از فواید کتاب و سودمند بودن آن زدن بیهوده است چرا که مردم ما به قدر کافی با کتاب آشنا هستند. در آغازین روز از هفته کتاب این نکته را فراموش نکنیم که مردم قلباً و از جان و دل به کتاب علاقه‌مند هستند.

وی افزود: اینکه گفته می‌شود مردم ما کتابخوان نیستند و میزان مطالعه کم شده را نمی‌خواهم رد کنم اما با نگاهی به سالیان اخیر شمارگان برخی کتاب‌ها نشان می‌دهد که مردم علاقه‌مند به کتاب هستند و نیازمند بهانه‌ای برای مراجعه به کتابفروشی‌ها هستند. با تلاش دوستانم در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد شاهد پیشرفت و ثبات در حوزه نشر هستیم و مشکلات این حوزه کمتر شده است باید منصفانه‌تر وضعیت نشر ایران را دید. فکر می‌کنم امید دادن و تشویق کردن می‌تواند راهگشای ما باشد تا ناامیدی و سیاه‌نمایی.

دبیر بیست و سومین دوره هفته کتاب ادامه داد: هفته کتاب بهانه‌ای است برای تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی. در این هفته بیاییم مثبت‌اندیشانه‌تر در خصوص وضعیت نشر کتاب صحبت کنیم تا از قِبَل این امیدواری بتوانیم کتاب را در سطح جامعه گسترش دهیم.

علی معلم نیز در این مراسم گفت: ایرانی‌ها هیچ‌وقت لاکتاب نبوده‌اند اگر کتاب‌های گذشته این خطه را کنار هم قرار بدهیم می‌شود گفت هنوز چیزی بر حرف گذشتگان افزوده نشده است. اگر به کلمه کتاب توجه کنیم دو چیز قابل تشخیص است اولی تاب و تابیدن که نور است و دیگری آب که تشنگی را رفع می‌کند. صائب در شعری می‌گوید «اول و آخر این کتاب افتاه است» که من با این شعر موافق نیستم چرا که هنوز ما کتاب انبیا را در دست داریم و قرآن هم منکر این شعر است چراکه می‌‌گوید هو الاول و هو الاخر این نمایشگاه که هم‌اکنون در فرهنگستان هنر برپا است مانند بقیه نمایشگاه‌های کتاب است. با این تفاوت که در این نمایشگاه هنر مورد توجه قرار گرفته است.

دکتر صالحی در ابتدای سخنانش در این مراسم گفت: هفته کتاب فرصتی است در باب اندیشیدن راجع‌به نشر و کتاب. اگر نمایشگاه تهران فرصت بهارانه‌ای است برای حوزه کتاب آبان‌ماه فرصتی است در باب اندیشیدن و تأمل کردن در این نعمت الهی است. همانطور که دبیر محترم هفته کتاب اشاره کردند فرصت‌ها و توفیق‌های ما در حوزه کتاب و نشر قابل توجه است و کتاب طی سالیان گذشته روند روبه‌رشدی داشته است سرانه عناوین کتاب در دهه اخیر پیشرفت داشته ما در سال 73 حدود 1.8 عنوان کتاب به ازای هر 10 هزار نفر داشتیم در سال 84 این عدد به 7.5 عنوان و در سال 93 به عدد 9.3 عنوان کتاب به ازای هر 10 هزار نفر رسیده‌ایم. نمی‌خواهیم بگوییم هر‌ آنچه تولید می‌شود خوب است در این میان شبه‌کتاب‌ها و ضدکتاب‌ها هم کم نیستند اما نباید عناوین خوب و ناشرانی که در این راستا زحمت می‌کشند را نادیده گرفت.

وی افزود: اگر به حوزه‌های موضوعی نشر نگاه کنیم نسبت به 40 - 50 سال گذشته که در این حوزه فقیر بودیم پیشرفت داشته‌ایم و امروز حرفی برای گفتن داریم. هم‌اکنون اولین نمایشگاه تخصصی هنر با حدود 2 هزار عنوان کتاب که فقط در سال 93 و 94 منتشر شده برپا است این کمیت معنادار است. بنابراین موضوعات دانشی هم تراکمی پیدا کرده‌اند که می‌توان به آن اتکای نسبی داشت.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد در ادامه با اشاره به پررنگ‌ شدن حضور زنان در عرصه نشر گفت: حضور نویسنده‌های زن در عرصه کتاب پیشرفتی قابل توجه داشته است این اتفاق مبارکی است که زن و مرد در حوزه دانش‌زایی و دانش‌افزایی هم‌پای هم تلاش می‌کنند ما نباید چشم‌مان را بر روی این اتفاق ببندیم.

صالحی ادامه داد: در طول 2 سال گذشته دوستانی که بنده را شناخته‌اند می‌دانند از افرادی هستم که ناامیدی و یأس را نمی‌پراکنم اما امروز شرایط به گونه‌ای است که باید از نیمه دیگر لیوان هم سخن گفت. کشور ما امروز فضای جدیدی را تجربه می‌کند و ما وارد دوره پساتحریم شده‌ایم باید توجه داشت که در این میان نباید سر حوزه فرهنگ کلاه برود ما الان در دوره خاص هستیم و باید از کمبودها هم بگوییم. از طرفی ما در آستانه تبیین برنامه ششم توسعه نیز قرار داریم به همین واسطه اهالی نشر باید حضور پررنگ‌تری داشته باشند تا به واسطه این حضور تصمیم‌گیرنده‌های کشور بدانند که همه نیاز مردم نان نیست.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد در خصوص تیراژ کتاب نیز گفت: امروز تیراژ کتاب وضعیت خوبی ندارد و روندی نزولی داشته است و این موضوع تهدیدکننده جدی امروز حلقه‌های متنوع نشر است. ما نمی‌خواهیم برای خودمان آمارسازی کنیم. روند نزولی تیراژ کتاب برای حوزه نشر خطرساز است.

وی ادامه داد: سهم سرمایه مالی که حوزه کتاب با آن درگیر است بسیار اندک است حوزه کتاب در تولید ناخالص ملی در سال 73 حدود 0.13 درصد، در سال 80، 0.24 درصد و در سال 93 نیز 0.12 درصد سهم ما از تولید ناخالص ملی بوده است. این آمارها نشان می‌دهد که بازار مالی به طرف نشر نمی‌آید. ما علی‌رغم اینکه توفیقاتی در حوزه نشر داشته‌ایم اما امروز تهدیدات و مخاطرات حوزه کتاب نیز اندک نیست. باید به کتاب و صنعت نشر توجه مضاعفی صورت بگیرد. ما امیدواریم اما باید تکاپو کنیم و بذر ناامیدی را نکاریم اما اگر تلاش نکنیم قطعاً راه سختی خواهیم داشت.

در انتهای این مراسم برخی از اهالی نشر و دست‌اندرکاران آن مورد تقدیر قرار گرفتند.

محمد دوستی، داریوش قیصرآبادی، ابراهیم سپاهانی، نوش‌آفرین انصاری، محمدتقی حق‌بین، محمدحسین تسبیحی و سید محمدرضا حسینی جلالی تجلیل شدند.

انتهای پیام/

ویدیو مرتبط :
پویش کتاب خوانی کتاب و زندگی با محوریت کتاب دخیل عشق