مهارت زندگی/ آداب مخصوص اتوبوس سواری

همشهری آنلاین/ نیازی نیست عقربه‌های زمان را زیاد به عقب برگردانیم؛ همین ۲۰-۱۵ سال پیش، اتوبوس‌ها سلطان جاده‌های شهری و بین‌شهری بودند و بیشترین امید شهروندان، به‌همین وسایل نقلیه عمومی بود.
بعدها، سلطنت این وسایل نقلیه عمومی، توسط مترو به خطر افتاد. تاکسی هم که البته همیشه مسافران و طرفداران خاص خودش را دارد. همین الان هم خیلی‌ها، از دست شلوغی‌های صبح و عصر مترو، به اتوبوس‌ها پناه می‌برند. البته بعضی‌ها‌ دوست دارند که شهر را بیشتر ببینند و به‌خاطر همین اتوبوس‌ها را ترجیح می‌دهند.
اما جدا از همه این تاریخ‌نگاری‌ها، اتوبوس‌سواری هم برای خودش، باید و نبایدها‌و فرهنگی دارد. البته همه کسانی که جزو اتوبوس‌سواران حرفه‌ای محسوب می‌شوند، کم و بیش از این فرهنگ مطلعند. این چیزها را می‌نویسیم صرفا برای به اشتراک گذاشتن تجربه‌هایی که داریم؛ موقع خواندن، تجربه‌های نابتان را هم به آنها اضافه کنید.

کارت الکترونیک داشته باشید
‌ اتفاق ثابتی‌ که در اتوبوس‌ها می‌افتد، پرداخت هزینه استفاده از آنهاست. البته با وجود سامانه‌های بی‌آرتی، این مشکل تا حدودی حل شده است؛ هر ایستگاهی که سوار می‌شوید، غالبا کسی هست که پرداخت هزینه اتوبوس را کنترل کند. در ایستگاه‌های شلوغ نیز شما قبل از سوارشدن هزینه‌ها را پرداخت می‌کنید.
البته بهترین کار این است که همیشه کارت‌ الکترونیک با خودتان داشته باشید تا هم خیال خودتان را راحت کنید و هم وقت دیگران را کمتر بگیرید. این کارت‌های الکترونیک همه‌جا به درد می‌خور‌ند؛ چه در سامانه‌ اتوبوس‌های تندرو و چه در دیگر خطوط اتوبوسرانی. همیشه، با خودتان این کارت‌های الکترونیک را به همراه داشته باشید و نسبت به شارژ بهنگام آنها نیز اقدام کنید.

لطفا کمی جابه جا شوید
از مهم‌ترین بخش‌های فرهنگ اتوبوس‌سواری، این است که باید صبور باشیم و به قول معروف، چیزی را که برای خودمان می‌پسندیم برای دیگران هم بپسندیم. این دستورالعمل صبور‌بودن، خیلی مهم است. اگر چند ایستگاه بعدتر پیاده می‌شوید، در جایی که محل آمدوشد مسافران است، نایستید. بعضی‌ها که می‌خواهند 3 الی 5 ایستگاه دیگر پیاده شوند، سر راه مسافران می‌ایستند و اخلال ایجاد می‌کنند. همین یکی دو مورد کوچک، کلی از اختلافات اتوبوسی را می‌تواند رفع کند. اگر وسط یا گوشه‌های اتوبوس هم جایی برای ایستادن هست، خودتان را به آنجا برسانید. متأسفانه بسیار مشاهده می‌شود که برخی مسافران روی زمین می‌مانند، درحالی‌که وسط اتوبوس‌ کلی جا هست.‌

به موقع کارت بزنید
قاعده همه وسایل نقلیه عمومی‌ این است که در ابتدا، سواره‌ها پیاده و سپس، پیاده‌ها سوار شوند. از دیگر مشکلات اتوبوس‌سواری‌ این است که پیاده‌ها‌ به سمت درهای اتوبوس هجوم می‌برند و پیاده‌شدن را بسیار دشوار می‌کنند که این امر، در زمان حرکت اتوبوس اختلال ایجاد می‌کند. در خطوط غیرتندرو هم لازم نیست از وسط جمعیت عبور کنید تا کارت‌تان را بزنید؛ حتی‌گاه کارت خود را می‌توانید به راننده یا یک مسافر نزدیک‌تر بدهید تا برای شما بزند. اول صبر کنید پیاده‌ها سوار شوند سپس اقدام به زدن کارت خود کنید.

مهربانی با دستگاه کارتخوان
مسئله مهم بعدی، سر و کله زدن با دستگاه‌های کارتخوان است؛ خاصه در خطوط اتوبوسرانی غیرتندرو. گاهی وقت‌ها، مسافران چندبار یک کارت را به این دستگاه‌ها می‌زنند. سرعت زیاد یا کم کارت‌ ‌زدن‌ می‌تواند بوق قرمز این دستگاه‌ها را به صدا در بیاورد. به قول برخی از راننده‌ها، «باور کنید برق ندارد، کمی آرام‌تر بزنید.» اگر هم یکی دو بار کارتی را زدید و متوجه شدید که اعتباری ندارید، لطفا فکر دیگری برای پرداخت کرایه‌ بکنید. بخشی از اختلافات مسافران و راننده‌ها، بابت همین ارائه چندین باره کارت‌های خالی به دستگاه‌هاست.

رعایت حال مسن‌ها را بکنید
از دیگر نشانه‌های‌ فرهنگ صحیح اتوبوس‌سواری، رعایت حال مسن‌تر‌ها، خانم‌های باردار، بیماران، دانش‌آموزان کم‌سن و سال و... است. رعایت حال کسانی که کوله‌پشتی یا وسایل سنگین دارند هم البته لازم است؛ دست‌کم می‌توانید جای بهتری برای ایستادن به آنها بدهید. البته اتوبوس، جای حمل بار و بندیل زیادی سنگین و حجیم نیست چون خود این امر، فرهنگ صحیح اتوبوس‌سواری را زیر سؤال می‌برد.

تقاضای بی‌مورد ممنوع
لطفا جا‌و‌بی‌جا، از راننده نخواهید که شما را مثلا جلوی یک بیمارستان، سر یک چهارراه یا... پیاده و سوار کند. اینجور کارها برای راننده‌ها مسئولیت دارد و اگر در این بین اتفاقی برای شما بیفتد، مسئولش راننده است؛ در ضمن اگر بازرس یا مأموران راهنمایی و رانندگی هم ببینند، راننده را جریمه خواهند کرد. جدا از همه اینها، هم وقت مسافر‌ها گرفته می‌شود و هم نظم خیابان به هم می‌خورد.

بموقع‌ جابه‌جا شوید
درصورتی که به ایستگاه مقصدتان نزدیک شده‌اید،‌ آرام‌آرام خودتان را به درهای خروجی برسانید. البته این کار را با هل دادن و خشونت انجام ندهید؛ خیلی ساده و محترمانه، درخواست جابه‌جایی با مسافر بغل دستی‌تان را داشته باشید. بسیار مشاهده می‌شود که هنگام سوارشدن مسافران، یک مسافر تازه یادش می‌افتد که باید پیاده شود. در این صورت نیز اگر می‌توانیدیک ایستگاه دیرتر پیاده شوید تا از اختلافات و ناراحتی‌های احتمالی جلوگیری کنید.

بهداشت فردی رعایت شود
این چیزی که می‌گوییم، تابستان و زمستان ندارد چون بوی بد بدن و عدم‌رعایت بهداشت شخصی، در زمستان یک جوری اذیت می‌کند و در تابستان یک جور دیگر. لطفا از مواد خوشبو‌کننده بدن استفاده کنید تا موجبات آزار دیگران را فراهم نیاورید.
دست‌کم اگر به هر علتی موفق به استحمام نشده‌اید سعی نکنید از میله‌های بالای سرتان بگیرید، از میله‌ صندلی‌ها برای ایستادن و نیفتادن استفاده کنید.

کمی زود‌تر راه بیفتید
از دیگر مشکلاتی که در فرهنگ اتوبوس‌سواری ما مشاهده می‌شود، به زور سوار اتوبوس شدن است. البته به شما حق می‌دهیم که گاهی وقت‌ها با ازدحام بیش از حد مسافر روبه‌رو شوید اما این دلیلی برای به زور سوار شدن و دیگران را
اذیت کردن نیست. با اتوبوس بعدی بیایید، یا از مترو و تاکسی استفاده کنید؛ دست‌کم بهتر از این است که هم خودتان و هم دیگران را تحت فشار قرار دهید. راه بهتراین است‌که چند دقیقه‌ای زود‌تر راه بیفتید تا دچار این دردسر‌ها نشوید.

محترمانه برخورد کنید
مسافران غرغرو‌ جزو مسافران همیشگی هر اتوبوسی هستند. البته بیشتر مسافران اتوبوس‌ها، انسان‌های باشخصیتی هستند. مسافران غرغرو‌ از راننده‌ها می‌خواهند که زود‌تر حرکت کنند، سریع‌تر حرکت کنند، کولر یا تهویه اتوبوس را مدام کم و زیاد کنند‌ ‌و مدام به زمین و زمان ایراد می‌گیرند. به این مسافران‌ بی‌اعتنا باشید. اگر مسئله‌ای هم دارید خیلی محترمانه با راننده‌ها در میان بگذارید؛ از خشونت رفتاری و کنایه و... به‌شدت بپرهیزید.

اتوبوسرانی توی گوشی شما
جدا از بحث‌هایی که مطرح کردیم، یکسری نکات دیگر هم باقیمانده است که برای یک اتوبوس‌سواری خوشایند، بد نیست از آنها مطلع باشید. در این بخش، نیم نگاهی به این نکته‌ها خواهیم انداخت.
1-اگر سری به سامانه Tehran.ir بزنید، می‌توانید راهنمای خطوط اتوبوسرانی و همچنین مسیریاب و... را داشته باشید تا بهترین طریق را برای طی کردن، انتخاب کنید. چنانچه ترکیبی از اطلاعات اتوبوسرانی و مترو را داشته باشید، به راحتی به مقصد خودتان خواهید رسید.
2-الحمدلله همگی‌ از تلفن‌های همراه هوشمند استفاده می‌کنید. در‌‌ همان سایت تهران، بخش اتوبوسرانی، می‌توانید نرم‌افزار زمانبندی اتوبوسرانی تهران را هم دانلود کرده و به راحتی زمان خودتان را با آن هماهنگ کنید.
3-در بعضی از خطوط، می‌توان از یک کارت بلیت، برای 2 یا 3 نفر استفاده کرد؛ مثل خطوط تندرو یا برخی خطوط غیرتندرو. اما بعضی از خطوط اینچنین نیستند؛ با یک سؤال ساده، می‌توانید متوجه شوید تا بحث‌های بیهوده در نگیرد.
4-برای شکایت از راننده، درصورت بروز مشکل، می‌توانید از شماره‌هایی که داخل اتوبوس‌ها گذاشته‌اند یا سامانه ۱۸۸۸ استفاده کنید.
5-مهم‌ترین خطوط بی‌آرتی تهران، شبانه هم خدمات می‌دهند و می‌توانید از آنها استفاده کنید.
6-طبق اعلام شرکت اتوبوسرانی، در جریان باشید که می‌توانید از تخفیفات زیر برخوردار شوید:
اقشار خاص ویژه جانبازان ۲۵درصد به بالا، معلولان و والدین و همسران شهدا به‌صورت رایگان.
منزلت ویژه سالمندان با تخفیف ۹۰ درصد.
افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی با تخفیف ۵۰ درصد.
مخصوص استفاده در شبکه حمل‌ونقل اتوبوسرانی با تخفیف ۳۰درصد.
مخصوص استفاده در شبکه حمل‌ونقل مترو با تخفیف ۳۰درصد.
دو منظوره جهت استفاده در شبکه حمل‌ونقل مترو و اتوبوس با تخفیف ۲۰درصد.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar