سرمقاله ابتکار/ نشانه شناسی سفرهای روحانی

ابتکار/ « نشانه شناسی سفرهای روحانی » عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار نوشته حامد وکیلی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

روز گذشته ریاست محترم جمهوری، اولین سفر اروپایی خود را، در دوران پسا تحریم آغاز کرد.
همیشه «اولین» ها در افکار عمومی برجسته می‌ماند. اولین نطق، اولین تصویر، اولین سفر و ...
«اولین» ها به قدری مهم اند که قدرت تبدیل شدن به “نشانه” را دارند.
رئیس جمهوری که اولین موضعش تهاجمی و تنش آفرین باشد، دیگر سخت بتواند خود را از اتهام تندروی و تنش زایی در افکار عمومی برهاند.
« اولین تصویر» همان چیزی بود که تا انتها دامنِ رئیس جمهوری سابق را رها نکرد.
او در دوره دوم ریاست جمهوری، تلاش بسیاری برای رفوی چهره و سیاست های خود کرد، اما به هیچ روی کارگر نیفتاد. نشانه ای که از تصویر اول، از او به دست آمده بود، چندان بر پیشانی اش حک شده بود که با هیچ اقدامی نتوانست رخسار خود را از آن نشانه بشوید. شاید هیچ رئیس جمهوری به اندازه ایشان –خاصه در دور دوم ریاست جمهوری- هنجار ها قبح های سیاست خارجی را نشکست اما صلح و گفت وگو حاصل نشد. چرا که در دام «اولین تصویر» گرفتار آمده بود و اقدامات این چنینی اش جدی گرفته نمی شد! روحانی البته در ثبت « اولین تصویر» بختیـــار بـود. نـــام او اکنــون تداعی صلح می کند.
لذا از این حیث، امروز، اولین سفرهای رئیس جمهوری در فضای پسا تحریم، ثبت خواهد شد. نوع انتظارات و زمینه فکری ما باعث می شود نگاه خاصی به این سفرها داشته باشیم. اولین وجه این سفرها آشکار شدن نوع نگاه روحانی به دو بلوک شرق و غرب است. او به فاصله ای اندک پس از چین به اروپا رفت تا نشان دهد درب های اقتصادی کشور هم به روی شرق و هم به روی غرب گشوده شده است.
این نوع نگاه به بلوک شرق و غرب را، اصطلاحاً «موازنه مثبت» می خوانند. همان نظریه ای که به عنوان الگوی سیاست ورزی سنتی ایران -یعنی همان میانه روی ایرانی- می شناسند.
به لحاظ نشانه شناسی دو الگوی میانه روی سنتی ایرانی و اعتدال گرایی کنونی، پیوندهای عمیق و عجینی دارند. یکی دیگر از این نشانه ها در سفرهای اخیر روحانی، بر آفتاب افتاد و آشکار شد. اولین اقدامات وسفر های روحانی در دوران پسا برجام، هم نشانی از نظریه موازنه مثبت دارد و هم نشانه ای از همگرایی سیاست ورزی سنتی ایرانی و اعتدالگرایی است.
از طرفی چشم مردم خیره به سفر هاست تا ببینند میوه و محصول برجام کی درو می شود. بازدهی سیاسی و اقتصادی این سفرها به پای برجام نوشته خواهد شد. هرچه به پای برجام نوشته شود، در کارنامه گفتگو هم ثبت خواهد شد. لذا محصول برجام باید در خور گفت گو باشد. هرچند به قدری اقتصاد ایران در این سالها سقوط کرده که امید درمان سریع آن نمی رود، اما باید رهاورد این سفرها چنان باشد و چندان محصول دهد که در انتها مشروعیت گفت و گو را افزایش دهد.
البته خارج از دنیای نشانه ها، این سفر می تواند به تثبیت و تعمیق روابط دیپلماتیک هم بیانجامد و امکان بازگشت تحریم را تقلیل دهد.
از این رو اقدامات دولت در این روزها، به عنوان «اولین» های پس از برجام در خاطره ها ثبت خواهد شد و نقشی هم تراز «نشانه» می یابد. نشانه ای از رهاورد صلح و برآوردی از توان گفت و گو...


منبع: ابتکار