فاطمه زهرا(س) الگوی قناعت و ساده زیستی


فاطمه زهرا(س) الگوی قناعت و ساده زیستیتبیان/ حضرت زهرا (سلام الله علیها) منشوری از فضائل و کمالات بی شمار اخلاقی و انسانی است که قالب الفاظ و عبارات ظرفیت وگنجایش ترسیم آن را ندارد. منشوری که هر زاویه دلالت بر بخشی از عظمت روحی آن حضرت دارد. شخصیتی که پیامبر اعظم(صلی الله علیه واله) او را ستوده و نمونه آرمانی همه جوامع انسانی و نمونه کامل انسان کامل به شمار می‌آید. بانوی بزرگواری که حضرت خاتم الانبیاء(صلی الله علیه و آله) در ستایش او فرمود:«أَنَّ ابْنَتِی فَاطِمَةَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ؛[1] دخترم فاطمه(سلام الله علیها) سرور بانوان بهشتی است.»

ازآنجایی که شخصیت والا مقام صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بهترین الگو و بهترین اسوه برای تمام افراد به حساب می‌آیند شناسایی زوایا و مولفه‌های وجودی این بانوی عرشی می‌تواند چراغ روشنی برای جویندگان کمال سعادت باشند.در این نوشتار سعی داریم به یکی از زیباترین شاخصه‌های اخلاقی این بانو با فضیلت و ثمرات وبرکات این فضیلت اخلاقی در آموزه‌های اسلامی اشاره کنیم:

قناعت ساده زیستی و شکر گزاری


از جمله مهمترین و زیباترین مولفه‌های اخلاقی که می‌بایست زیبنده زندگی هر انسان مسلمان و جویای کمال وسعادتی باشد. سادگی وقناعت در زندگی و عدم دلبستگی به زندگی مادی دنیوی است. از آنجایی که دنیا طلبی ودلخوش کردن به زندگی مادی و اشرافی خود می‌توان سرآغاز وسر منشأ بیماری‌های روحی فراوانی باشد قناعت پیشگی و عدم وابستگی به دنیا می تواند کمک شایانی در جهت رسیدن به سعادت و کمال ایفا نماید.


فاطمه زهرا‌(س) اسوه قناعت و ساده زیستی


یکی از زیباترین و شاخص‌ترین ویژگی های اخلاقی فاطمه زهرا (سلام االله علیها) بهره‌مندی از روحیه قناعت پیشگی و ساده زیستی در زندگی است این موضوع را به خوبی می‌توان در سیره زندگانی این بانوی گرامی مشاهد کرد.

در روایتی سلمان فارسی این چنین ساده زیستی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) رابیان می‌کند: روزی حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را دیدم که چادری ساده بر سر داشت. با تعجب عرضه داشتم: عجبا! دختران پادشاهان ایران و قیصر روم بر کرسیهای طلایی می‌نشینند و پارچه‌های زربافت و اشرافی به تن می‌کنند؛ امّا دختر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) که عظمت و جلالتش از همهٔ آنها بالاتر و بیش‌تر است، نه چادرهای گران‌قیمت بر سر دارد و نه لباسهای فاخر و زیبا! حضرت زهرا(سلام الله علیها) فرمود: «یَا سَلْمَانُ! اِنَّ اللَّهَ ذَخَّرَ لَنَا الثِّیَابَ وَ الْکَرَاسِیَّ لِیَوْمٍ آخِرٍ؛ ای سلمان! خداوند [بزرگ] لباسهای [زینتی] و تختهای [طلایی] را برای روز قیامت ما ذخیره کرده است.»[2]

فوائد و برکات قناعت در زندگی


بعد از آنکه بیان شد یکی از مهمترین شاخص‌های زندگانی حضرت زهرا (سلام الله علیها) زندگی ساده ایشان بوده، حال این سؤال مطرح می‌شود مؤلفه قناعت و ساده زیستی چه فوائدی را به دنبال دارد؟

1-عزت و سر بلندی

از جمله مهمترین آثار و برکات قناعت و ساده زیستی سر بلندی و حفظ عزت نفس و بزرگی است چرا که انسانها قانع به دارایی های خود قانع خواهند بود و برای تحصیل نیازهای بیشتر خود را نزد دیگران ذلیل و خوار نمی‌کنند؛‌ امام علی (علیه السلام) در این خصوص می‌فرماید:«القَناعَةُ تُؤَدّی إلَى العِزِّ؛[3] قناعت به عزّت مى انجامد.»

2- حسابرسی آسان در قیامت


از آنجایی که افراد قانع به آنچه خدای متعال روزی آنها کرده راضی هستند و حاضر نمی‌شوند برای تحصیل اموال ودارایی بیشتر اسیر حرص و طمع شوند از گزند هوای نفس و سختی حساب روز قیامت در امان الهی خواهند بود. از اینرو در روایتی از رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) این چنین نقل شده است: «اقْنَعْ بِما اُوتیتَهُ یَخِفَّ علَیکَ الحِسابُ؛[4]قناعت کن به آنچه که بتو بخشیده شده حسابت آسان شود.»

3-سلامتی دین

بر اهل خرد و اندیشه رابطه قناعت پیشگی و سلامتی دین روشن است چرا که با این رویکرد اخلاقی انسان کمتر اسیر خواهش های زیاده طلبانه نفس میشود انسان قانع حاضر نیست برای تحصیل مال بیشتر دنیای فانی باورهای دینی و مذهبی خود را ضایع نماید. در روایتی از امام علی (علیه السلام) این چنین نقل شده است.«اقْنَعُوا بِالْقَلِیلِ مِنْ دُنْیَاکُمْ لِسَلَامَةِ دِینِکُمْ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ الْبُلْغَةُ الْیَسِیرَةُ مِنَ الدُّنْیَا تُقْنِعُه‏؛[5]قناعت کنید باندکى از دنیاى خود از براى سلامتى دین خود پس بدرستى که مؤمن اندک بلغه از دنیا قانع مى‏‌سازد.»

4- اصلاح نفس

ازجمله راهکارهای مناسب که در روایات برای اصلاح نفس و تهذیب آن معرفی شده است استفاده از اهرم قناعت و ساده زیستی در زندگی است. «إِذَا رَغِبْتَ فِی صَلَاحِ نَفْسِکَ فَعَلَیْکَ بِالاقْتِصَادِ وَ الْقُنُوعِ وَ التَّقَلُّل‏؛[6]هرگاه رغبت کنى در صلاح حال نفس خود پس بر شماست ملازمت میانه‏ روى و خشنود بودن به قسمت. و «تقلل» یعنى کمى آرزو یا کم گوئى، یا کم نمودن مؤونه.»

سخن آخر


قناعت و ساده زیستی ریشه در عدم اعتنا و دلبستگی به دنیا دارد. فضیلت بسیار مهم و ارزشمندی که علاوه بر اینکه زندگی دنیایی افراد را زیبا و سامان می‌دهد٬ برکات وآثار ارزشمندی همچون تهذیب نفس و اصلاح دین را به دنبال خواهد داشت.

___________________

پاورقی:


[1]. بحار الانوار، ج‏37، ص‏39.

[2]. بحار الانوار، ج‏8، ص‏303،ح62.

[3].تصنیف غرر الحکم و درر الکلم؛ ص391،ح9011.

[4].بحار الأنوار (ط - بیروت)؛ ج‏74؛ ص187.

[5].تصنیف غرر الحکم و درر الکلم؛ ص393،ح9075.

[6].تصنیف غرر الحکم و درر الکلم؛ ص237، ح4766.



با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: تبیان


ویدیو مرتبط :
فاطمه زهرا بهترین الگوی زندگی