رئيس جمعيت هلال احمر: سعودي ها بايد مسئوليت امنيت حج را بپذيرند

مهر/ رئيس جمعيت هلال‌احمر با تاکيد بر اينکه عربستان بايد مسئوليت تامين امنيت حج را بپذيرد، بر ضرورت استفاده از تجربه ديگر کشورها در مديريت حج تاکيد کرد.

دکتر سيد اميرمحسن ضيائي با موضوع بررسي حادثه منا، با اشاره به اينکه هلال‌احمر ايران ماموريت سنگيني در زمينه برگزاري حج به‌منظور ارائه خدمات درماني به زائران ايراني و ديگر کشورها دارد، به اين مهم اشاره کرد که نيروهاي هلال‌احمر ايران به محض اطلاع از وقوع اين اتفاق به محل حادثه رفته و بر اساس آنچه از سوي شاهدان نقل شده، با هرج و مرج روبه‌رو شدند و در حالي که بسياري از مردم زير پاي بقيه بودند، نيروهاي سعودي فقط محل حادثه را قفل کرده و از ورود نيروهاي امدادگر به محل حادثه جلوگيري کرده بودند.

وي در پاسخ به اين سئوال که برخي معتقدند اين حادثه يک تقدير از قبل مشخص شده بوده که نمي‌شد از بروز آن جلوگيري کرد، گفت: به نظر من اين حرف خنده‌داري است. شما نمي‌توانيد همه‌چيز را به خداوند قادر نسبت دهيد. چون مجموعه‌اي از کارها بود که اين وضعيت را رقم زد و البته سوءمديريت نيز در آن دخيل بود. اين خواست خدا نبوده است.

ضيائي در واکنش به اين سئوال که آيا دولت عربستان تاکنون مسئوليت وقوع اين حادثه را پذيرفته است، افزود: رسما؛ خير، اما به‌طور غيررسمي قبول کرده است. در ديدارهاي دو جانبه‌اي که با طرف عربستاني داشتيم، آنها مي‌دانستد که بايد اين مسئوليت را به گردن بگيرند و کسي نمي‌تواند از آن شانه خالي کند، اما رسما اعلام کرده‌اند که اين اتفاق ناشي از اراده خداوند بوده، در حاليکه هيچکس در دنيا اين حرف را قبول نمي‌کند.

وي در پاسخ به اين سئوال که با پذيرفتن اين مسئوليت، آيا دولت عربستان آماده پرداخت غرامت به خانواده قربانيان است، گفت: ما از آنها خواستار دريافت غرامت شده‌ايم، براي اتفاق اولي که در مسجدالحرام افتاد نيز همينطور. در رابطه با اتفاق سقوط جرثقيل، طرف عربستاني مسئوليت را پذيرفتند و اعلام پرداخت غرامت کردند، اما درباره حادثه منا آنها مي‌گويند خواست خدا بوده و من مطمئن نيستم آنها غرامتي خواهند پرداخت يا خير. آنها هنوز رسما چيزي در اين‌باره اعلام نکرده‌اند.

ضيائي در پاسخ به اين سئوال که چه کسي را بايد مسئول کشته‌شدن صدها نفر و نيز زائراني که همچنان مفقود هستند دانست، اظهارداشت: راهکارهاي زيادي براي مديريت تجمعات بزرگي مانند حج، در سراسر دنيا وجود دارد. بر اساس اين دستورالعمل‌ها که به صورت، بين‌المللي پذيرفته شده، سازمان يا دولتي که برگزارکننده چنين مراسم‌هايي است، مسئول و پاسخگو محسوب مي‌شود؛ بنابراين دولت سعودي از هر لحاظ مسئول اين اتفاقات است. دولتي که براي ورود شهروندان ديگر کشورها ويزا صادر مي‌کند، در قبال تک تک آنها مسئول است و لذا در اين شرايط دولت عربستان بايد پاسخگو باشد.

وي در خصوص اينکه چه اقداماتي بايد انجام شود تا ديگر شاهد وقوع چنين حوادثي نباشيم، گفت: راه‌حل‌هايي براي جلوگيري از بروز اين تراژدي‌ها وجود دارد. بايد تغييرات گسترده‌اي در بحث زيرساخت، نرم‌افزار و سخت‌افزار صورت بگيرد. به عقيده من دولت عربستان در ۱۰ سال اخير اقدامات زيادي براي توسعه زيرساخت‌ها انجام داده، اما آنها در زمينه مديريت، نرم‌افزار و استفاده از تجربه کشورهاي مسلمان، عملکرد ضعيفي داشته‌‌اند در حالي که مي‌توانستند از بروز برخي حوادث جلوگيري کنند.

ضيائي در ارتباط با هماهنگي ميان هلال احمر ايران و عربستان، افزود: هلال‌احمر عربستان نيز مانند ايران عضو هيات حاکمه فدراسيون بين‌المللي صليب سرخ و هلال‌احمر است، ما در اين فدراسيون دور يک ميز مي‌نشينيم. من تلاش کردم با رئيس جمعيت هلال‌احمر عربستان تماس برقرار کنم، اما آنها فرداي روز حادثه پاسخ ندادند و مدعي شدند؛ مترجم ندارند؛ ما هم نتوانستيم با آنها ارتباط برقرار کنيم، در نتيجه با دبيرکل کميته بين‌المللي صليب‌سرخ تماس گرفته و اعلام کرديم آماده همکاري و خدمت‌رساني در اين حادثه هستيم، اما متاسفانه پاسخ قانع‌کننده‌اي دريافت نکرديم.

وي درباره حجم کمک‌هاي امدادي هلال احمر ايران نيز، اظهارداشت: تيم مامور هلال‌احمر ايران در حج شامل ۵۰۰ پزشک، پرستار، نيروهاي امدادي و غيره بود و ما آماده کمک به آنها بوديم. يک بيمارستان در مکه و يک درمانگاه در منا داشتيم، اما در ابتداي وقوع اين حادثه، ارتباط ما با طرف سعودي مناسب نبود. در اين زمينه ۳۰۰ پزشک و پرستار براي کمک به حادثه‌ديدگان منا در جده به عربستان اعزام کرديم.

رئيس جمعيت هلال احمر درباره آمارهاي تعداد کشته‌ شدگان، مفقودين و مجروحان حادثه منا، گفت: در مورد حادثه‌ديدگان ايراني، مسئله مشخص است، هم تعداد کشته‌شدگان و هم هويت آنها، اما در مورد ديگر کشورها آمار دقيقي در دست نيست. بر اساس آمار ساير کشورها، آمار کشته‌شدگان هزاران نفر است. چند هفته پس از وقوع اين حادثه، چند خبرگزاري و رسانه خارجي اعلام کردند تعداد کشته‌شدگان بين ۲ تا ۳ هزار نفر است که اين رقم با آمار رسمي اعلام شده از سوي دولت عربستان اختلاف بسياري دارد؛ آماري که عربستان از کشته‌ها داده روي ۶۰۰ نفر ثابت مانده که به نظر غيرواقعي است.

وي در خصوص آمار وزارت بهداشت عربستان که ۴۱۳۷ نفر را روي وب‌ سايت خود منتشر کرد و چند ساعت بعد مجبور به حذف گزارش خود شد، افزود: شمار جان‌باختگان ايراني منا ۴۶۵ نفر است، اما آمار دقيقي از کشته‌ شدگان ديگر کشورها در دست نيست، چون آنها آمار را رسما اعلام نکرده‌اند. بر اساس مشاهدات خودم از صحنه حادثه و همچنين سردخانه‌هاي منا، بيش از ۴ هزار نفر در اين فاجعه کشته شده‌اند. البته حدود ۶۵ زائر ايراني نيز همچنان مفقود هستند که شناسايي نشده‌اند و پيکر ۲۹ نفر نيز به کشور منتقل شده تا با انجام آزمايش DNA هويت آنها مشخص شود. آمار کشته‌شدگان افزايش نمي‌يابد و اين تعداد با احتساب افراد، مفقود و شناسايي نشده است.

ضيائي در پاسخ به اين سئوال که آيا هلال احمر ايران در فاجعه منا با صليب سرخ ماموريت مشترک داشته است، گفت: بله، چون کميته بين المللي صليب سرخ در دنيا و در مجموع جمعيت‌هاي ملي، يک جنبش محسوب مي‌شود، آنها سازمان‌هاي امدادرسان و انسان‌دوست هستند و بسته به نوع حوادث، همکاري‌هاي مشترکي با يکديگر دارند. پس از فاجعه منا با کميته بين‌المللي صليب سرخ و ديگر سازمان‌هاي مردم نهاد در تماس بوديم، آنها نيز در جريان وضعيت بودند و با ما ابراز همدردي کردند. کميته پرونده‌اي را از سوي ايران براي يافتن مفقودين اين حادثه تشکيل داد، چون رابطه آنها با عربستان خوب است، قول دادند تا موضوع را پيگيري کنند.

وي ادامه داد: چون در عربستان وزارت دفاع مدني، مسئول چنين شرايطي است و جمعيت‌هاي هلال احمر يا صليب سرخ در آنجا حضور پيدا نمي‌کنند، اما هلال احمر ايران هنوز در عربستان مستقر است. البته براي اعزام پزشک و نيرو بعد از وقوع حادثه مشکلاتي وجود داشت که با عبور از برخي فرآيندهاي دشوار توانستيم بر اين مشکلات فائق آييم. در برخي سطوح ميان ايران و عربستان ارتباطي وجود نداشت و نياز بود که در اين سطح ارتباط برقرار شود. آنها مي‌دانستند هلال احمر ايران يکي از آماده‌ترين نيروهاي امدادي در مکه است و همواه براي امدادرساني به زائران از خدمات کادر درماني ايران و ديگر کشورها استفاده مي‌کردند و بعد از حادثه نيز هلال احمر ايران با مشاوره و کمک، سعي در خدمت‌رساني داشت و در نهات پس از پايان کار از عربستان خارج شديم.

ضيائي در خصوص بحث صدور ويزاي مقامات ايراني براي سفر به عربستان، توضيح داد: برخي مقامات ايران که براي سفر به عربستان انتخاب شده بودند، براي دريافت ويزا با مشکل روبه‌رو شدند که نمونه آن وزير ارشاد بود، اما من به همراه دکتر هاشمي وزير بهداشت، اجازه سفر پيدا کرديم. بعد از آن خواستار صدور ويزا براي تعدادي از متخصصان و پزشکان به منظور کمک رساني شديم که عربستان با اين درخواست مخالفت کرد.

وي با اشاره به برگزاري مناسک حج و جلوگيري از تکرار حادثه منا، گفت: اتفاقات موضوع منا، مسئله جهان اسلام است. با گذشت بيش از ۵۰ سال برگزاري حج شاهد چندين حادثه بوده‌ايم و اين قابل قبول نيست. اين براي مسلمانان خوشايند نيست که براي حج و عبادت خدا جمع شوند، اما جان خود را از دست بدهند يا حتي مجروح شوند. پس بايد به دنبال راه حلي بود. بخشي از اين موضوع کاملا به کشور ميزبان مربوط مي‌شود. آنها خود را نگهبان مسجدالنبي مي‌نامند و مردم را ميهمان خداوند و خود را ميزبان مي‌دانند؛ پس مسئوليت سنگيني براي محافظت از جان زائراني دارند که براي عبادت و حج به آنجا مي‌روند. عربستان بايد از تجربه ديگر کشورها استفاده کند، آنها مي‌توانند به سعودي‌ها کمک کنند. عربستان بايد مسئوليت تامين امنيت حج را بپذيرد و بازنگري و توسعه را در زيرساختار و مديريت خود داشته باشد. بايد به فکر تامين جان مردم کشورمان باشيم و از اصول و راهکارها و قوانين به منظور تامين جان زائران خود استفاده کنيم.

ضيائي در پاسخ به اين سئوال که هلال احمر چه کاري مي‌تواند در اين زمينه انجام دهد، گفت: هلال احمر مي‌تواند همکاري‌هاي متقابلي با طرف سعودي داشته باشد. همچنين مي‌توانيم به زائراني که قصد سفر به حج را دارند آموزش همگاني بدهيم، آموزش کمک‌هاي اوليه، نحوه حضور مکان‌هاي پرجمعيت، چگونگي مواجهه با شرايط دشوار و ازدحام و همچنين آموزش‌هايي براي مديران کاروان‌ها داشته باشيم و اين مهم البته براي ديگر افراد، مقامات و گروه‌هايي که قصد حضور در مناسک حج را، صادق است.

وي در پايان اين گفتگو به جايگاه جمعيت هلال احمر ايران در دنيا اشاره کرد و گفت: هلال احمر ايران داراي دو وجهه ملي و بين‌المللي است که البته مردم فقط چهره داخلي ما را مي‌بينند، اما در عرصه جهاني چهره بين‌المللي ما ديده مي‌شود و در اين زمينه نه فقط در زمان وقوع بلايا و شرايط بحراني، بلکه در اجراي سلامت عمومي و برنامه‌هاي جهاني حضور فعالي در صحنه‌هاي جهاني داريم. هلال‌احمر ايران در ۲۳ کشور فعال بوده و ۳۰ کلينيک در کشورهاي مختلف و قاره‌هاي آفريقا، آمريکا و آسيا دارد که به مردم خدمات ارائه مي‌کنند و در اين زمينه و بسياري از زمينه‌ها، هلال احمر ايران به ارائه چنين خدماتي شهره است.