بازی تئوری تروریسم؛ چگونه داعش دیگران را رادیکال می‌کند؟

بازی تئوری تروریسم؛ چگونه داعش دیگران را رادیکال می‌کند؟

اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

چگونه یک افراط‌گرا، خشونت‌طلب می‌شود؟ پاسخ به این سوال، در حالی که جهان به واسطه حملات تروریستی اخیر در بغداد، بیروت، پاریس و در حال حاضر در کالیفرنیا و لندن، برای مبارزه با داعش به پا خاسته، بسیار مهم است. باراک اوباما، رییس‌جمهور امریکا در تلاش است تا این پازل را با معرفی یک عنصر جدید در راهبرد مبارزه با تروریسم حل کند. در فوریه سال ٢٠١٥، او بهترین کارشناسان جهان را برای اجلاس مقابله با افراط‌گرایی خشونت‌آمیز جمع کرد، که هدف آن طراحی یک استراتژی جدید برای مقابله با فرآیند رادیکالیزه شدن؛ به طور خاص از طریق داعش بود، که توانایی ظاهرا بی‌بدیل برای استخدام نیروهای داوطلب از طریق رسانه‌های اجتماعی از سراسر مرزهای زبانی، فرهنگی و جغرافیایی جهان دارد.
مقابله با افراط‌گرایی خشونت آمیز در رویکرد هر یک از تحلیلگران و سیاستگذاران درباره القاعده متفاوت است. در حالی که آنها قبلا معتقد بودند عملیات‌ها و رهبران‌ سازمان‌های تروریستی در رده‌های بالا را باید شکار کرد، اکنون باید درباره چگونگی گرایش افراط به خشونت، مطالعه و بررسی تاثیرگذار کنند. در نتیجه، اداره مبارزه با تروریسم امریکا باید تغییر روش دهد، مثلا از تاکتیکی که در رسانه‌ها به «قطع سر مار» یاد می‌شود و ترور رهبران القاعده است، باید آنگونه که وزارت امنیت داخلی توصیف می‌کند، «پویایی افراط‌گرایی به خشونت »، یعنی دلایل اینکه چرا برخی افراط‌گرایان مرتکب خشونت می‌شوند و برخی دیگر نه، را مورد بررسی قرار داد. این بررسی چشم‌انداز جدید به روی نهادهای دولتی، فعالان و متخصصان می‌گشاید که نه تنها شبکه‌های اجتماعی و الگوهای پیام تروریستی را، بلکه دلایل امتناع از تروریسم را هم تجزیه و تحلیل کنند.
مطمئنا واشنگتن دارای بانک اطلاعات در مورد ایدئولوژی داعش، اهداف، پیام‌ها، و برنامه‌های رسانه‌ای آن است. اما به نظر می‌رسد، چالش این است که نمی‌توانند بفهمند چه چیزی از این همه داده بیرون می‌آید. واشنگتن‌پست به تازگی گزارش داده است که اداره امور ارتباطات راهبردی مبارزه با تروریسم در وزارت امور خارجه ایالات متحده در حال تجدید نظر در استراتژی «مبارزه با پیام» است که نتیجه‌ای نداشته است. اگر چه اجلاس کاخ سفید در مقابله با افراط‌گرایی خشونت‌آمیز در ماه فوریه راه را برای شروع همکاری‌های وزارت امور خارجه امریکا و دیگر سازمان‌ها با شرکای منطقه‌ای برای مقابله با پرورش افراط‌گرایی، افزایش خطرات ایدئولوژی فرامنطقه‌ای آغاز کرده است و برنامه متمرکز بر ایجاد مشارکت با کشورهای منطقه، برای مقابله با تاثیر سلامت روانی و عوامل اقتصادی بر افراط‌گرایی خشونت‌آمیز است، اما اینها شاید برای برخی کاربران شبکه اجتماعی انگیزه باشد، و در اینجا از طبیعت استثنایی ایدئولوژی افراط‌گرای داعش چشم پوشی می‌شود. در کوتاه‌مدت، سیاست مقابله با افراط‌گرایی خشونت آمیز تاثیر کمی داشت، چون ایدئولوژی داعش برای تبدیل افراط گرایی داعش به خشونت هدف قرار نگرفت. برای مقابله با پروژه افراط‌گرایی خشونت آمیز و توقف استخدام نیروی تازه از سوی داعش، واشنگتن باید به نظریه بازی توجه کند.

نقطه‌های شلینگ افراط‌گرایی
در سال ١٩٦٠، در اوج جنگ سرد، اقتصاددان امریکایی و برنده جایزه نوبل؛ توماس شلینگ٭ «تئوری استراتژی» را با اقتباس از نظریه بازی٭ ٭ به جهان روابط بین الملل معرفی کرد. او در کتاب خود، استراتژی جنگ، مفهوم «نقطه کانونی» را ابداع کرد که در حال حاضر به عنوان «نقطه شلینگ»شناخته می‌شود، تا افراد و ملت‌ها چگونه رسیدن به یک توافق را در چانه زنی با یکدیگر بیابند. این فرآیند شامل پیش بینی آن اقدامی بود که فرد یا کشور دیگر ممکن است، انجام دهد. شلینگ در دهه ١٩٥٠ از یک گروه از دانشجویان خواست یک مکان در شهر نیویورک را انتخاب کنند، جایی که آنها بدون هماهنگی و برنامه قبلی می‌توانند یک غریبه را ملاقات کنند. بدون آنکه هر کدام از دانشجویان از انتخاب دیگری آگاه باشند، بسیاری از آنها فقط غرفه‌های اطلاعات در ایستگاه بزرگ مرکزی را انتخاب نکرده بودند، اما تقریبا تا ظهر همه آنها تصمیم گرفتند به آنجا بروند.
در آزمایش دوم، شلینگ به یک گروه از مردم ورق‌های کاغذ با ١٦ مربع داد. او قول داد اگر آنها مربع را بررسی کنند، به آنها یک جایزه می‌دهد. به زبان آمار، تنها شش درصد توانستند آن مربع را بررسی کنند. این به آن معنی است که مردم می‌توانند حتی بدون حرف زدن با یکدیگر، راه‌حل را بیابند.
اگر چه شلینگ قطعا نمی‌تواند با استفاده از این ایده راهکار شکست داعش را پیش بینی کند، اما این راه‌حل به طرز مرموزی مناسب است. اگر ما سناریوی ١٦ مربع را بر افراط‌گرایی اعمال کنیم؛ می‌توانیم مانع از آنها شویم. این چیزی است که شلینگ آن را لحظه‌های روانی خواند. آنچه مردم باید به جای جعبه بررسی کنند: شرکت در تروریسم است. حدود ٢٠ هزار جنگنجوی خارجی که بسیاری از آنها در کشورهای مرفه و دموکراتیک رشد کرده‌اند، باید انتخاب شوند.

* فارین افیرز

توضیحات
٭ پروفسور توماس شلینگ (Thomas Schelling) برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ٢٠٠٥ (به طور مشترک با رابرت آومن) و استاد ممتاز حوزه سیاستگذاری دانشگاه مریلند امریکا است.

٭٭ در نظریه بازی‌ها استراتژی یا راهبرد یک بازیکن در یک بازی یک مجموعه کامل از اعمالی است که در هر موقعیت انجام می‌دهد. استراتژی به طور کامل رفتار بازیکن را بیان می‌کند. استراتژی یک بازیکن بیان‌کننده اعمالی است که بازیکن در هر مرحله از بازی، برای هر مجموعه از اعمالی که بازیکن قبل از این مرحله انجام داده، انتخاب می‌کند. نظریه بازی در مطالعه طیف گسترده‌ای از موضوعات کاربرد دارد. از جمله نحوه تعامل تصمیم‌گیرندگان در محیط رقابتی به شکلی که نتایج تصمیم هر عامل موثر بر نتایج کسب شده سایر عوامل است.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar

ویدیو مرتبط :
خط آزاد - تروریسم بد در پاریس، تروریسم خوب در خاورمیانه