ناگفته هایی جالب از عالم سیاست در ایران

فارس/ دبیرکل خانه احزاب می‌گوید: ملت ما مظلوم‌نواز است و هرکس گریه‌زاری کند، دل مردم می‌سوزد، اصلاح‌طلبان مظلوم‌نمایی کردند و موفق هم شدند.

آنچه در ادامه می‌آید مشروح گفت‌و‌گوی تفصیلی خبرنگاران فارس، با محمدحسن غفوری‌فرد درباره مسائل مختلفی از جمله صنعت هسته‌ای، ماجرای استعفا از دولت موسوی و رفسنجانی، حادثه طبس در زمان استانداری وی در خراسان، اختلافات با بنی‌صدر و مسائل روز از جمله انتخابات مجلس، چرایی شکست لیست صدای ملت و ماجرای استقلال و پرسپولیس پرداخت.

فارس: آقای غفوری‌فرد از موضوع هسته‌ای شروع کنیم، ارزیابی شما از وضعیت رشد هسته‌ای کشور از اول تاکنون چطور است؟

غفوری‌فرد: بحث مطالعات هسته‌ای قبل انقلاب از سال 53 شروع شد، البته آن زمان ما دانشجو بودیم، راکتور اتمی دانشگاه تهران 44-45 توسط آمریکایی‌ها ساخته شد. در آن زمان کار صنعتی انجام نمی‌شد، قبل از انقلاب تمام دنیا ما را تشویق می‌کرد یک نیروگاه هسته‌ای داشته باشیم، آن موقع می‌گفتند این جنایت است که شما نفت را برای تولید انرژی بسوزانید اما الآن برعکس می‌گویند و مدعی می‌شوند شما که این‌قدر نفت دارید چه نیازی به انرژی اتمی دارید. آن زمان تمام دنیا مسابقه گذاشته بودند که به ایران بیایند و نیروگاه اتمی بسازند.

بعد از انقلاب یک موجی ایجاد شد که ما به نیروگاه هسته‌ای چه احتیاجی داریم و آمدند قراردادها را لغو کردند آن زمان واحد اول نیروگاه بوشهر بود که 80 درصد پیشرفت داشت و واحد دوم حدود 60-55 درصد پیشرفت داشت؛ این یک اشتباه بسیار استراتژیک بود.

* خیلی از قراردادهایی که به نفع ما بود در زمان «دولت موقت» لغو شد

فارس: آمریکا گفته بود ایران نمی‌تواند این نیروگاه را خودش راه‌اندازی کند.

غفوری‌فرد: ایران آن موقع در سطحی نبود که این کار را انجام دهد و صنایع کوچک‌تر از آن‌هم برای ما امکان نداشت. حتی بعد از سال 75 که همین نیروگاه بوشهر را که روس‌ها قرارداد بستند، آن را تمام کنند، ما قرار بود مشاور باشیم که یک گروه هم تشکیل دادیم، اما انرژی اتمی گفت باید همه کارها را به دست روس‌ها بدهیم، به‌هرحال واحد اول آن 80 درصد پیشرفت داشت. اشتباه بزرگ این بود که خیلی از قراردادهایی که به نفع ما بود، همه آنها لغو شد.

* «ابراهیم یزدی» گفت به جای زیردریایی برویم تراکتور بخریم!

فارس: چه زمانی این اتفاق افتاد؟

غفوری‌فرد: دقیقاً دوره دولت موقت. دولت موقت آمد و تمام اینها را لغو کرد. من یادم هست که در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی بحث می‌شد که ما قرارداد خرید زیردریایی از آلمان داریم. آقای یزدی گفته بود که ما زیردریایی می‌خواهیم چه‌کار، به‌جای آن تراکتور بخریم و کشاورزی را راه بیندازیم! خدا رحمت کند شهید منتظری را که در شورا گفت تراکتور را از همه‌جا می‌شود خرید، اما زیردریایی مهم است اما به هرحال جوی ایجاد شد که قرارداد خرید سلاح‌ها و زیردریایی‌ها را لغو کردند. آلمان‌ها هم خیلی از این اتفاق خوشحال شدند، اگر لغو نمی‌کردیم، می‌توانستیم از آنها خسارت بگیریم.

قبلاً سازمان انرژی اتمی جزو وزارت نیرو بود، من که به وزارت نیرو رفتم، خوب کار می‌کرد، متأسفانه اشتباه بزرگ را آقای مهندس موسوی کردند و گفتند که این را به نخست‌وزیری بدهیم. من مخالف بودم؛ چراکه هم از لحاظ قانونی این کار اشتباه بود و هم از لحاظ فکری.

فارس:‌ از لحاظ قانونی چرا اشتباه بود؟

غفوری‌فرد: از لحاظ قانونی چون سازمان انرژی اتمی خودش قانون مجلس را داشت، نخست‌وزیر یا رئیس‌جمهور نمی‌توانستند آن را تغییر دهند، کما اینکه این اشتباه را آقای احمدی‌نژاد هم مرتکب شد که یک سازمان را خیلی راحت منحل کرد، مجلس هم خیلی داد و بیداد کرد، اما فایده نداشت و سازمان برنامه منحل شد.

انرژی اتمی از مجلس قانون داشت و تغییر درباره آن خارج از نظر مجلس اشتباه بود. به‌هرحال یک مدت زیرنظر نخست‌وزیری رفت تا اینکه در دهه 80 کار خوبی روی آن شد، من خودم سال 1365 اولین دوره دکتری علوم و تکنولوژی هسته‌ای را در ایران ایجاد کردم و دکتر شهریاری که شهید شد، دانشجوی ما بودند. از آن موقع که ما این دوره دکتری را در دانشگاه امیرکبیر آغاز کردیم، صنعتی شریف هم بعد ما شروع کرد و این حرکت حالت جهش‌گونه گرفت و سانتریفیوژهای خوبی ساخته شد، اما عملاً متوقف شد.

فارس: یعنی تعلیق شد.

غفوری‌‌فرد: حداقل جلوی رشد آن گرفته شد.

*ما مخالف پلمپ و توقف صنعت هسته‌ای در دولت اصلاحات بودیم

فارس: درنهایت با توجه به پلمپ در زمان دولت اصلاحات، ارزیابی کلی شما از وضعیت هسته‌ای با توجه به برجام چیست؟

غفوری‌فرد: ما در سال 65 از لحاظ علمی کار را در دانشگاه شروع کردیم. کار انرژی اتمی، کاری نیست که به یک روز و دو روز انجام شود. در دولت اصلاحات با مخالفت‌های جدی غرب عملاً کار متوقف و پلمپ شد که ما مخالف بودیم.

آقای احمدی‌نژاد آمد و پلمپ را شکست و تعبیر کردند که دنده‌عقب، ترمز ندارد، واقعاً این‌طور شد و یک پیشرفت خیلی خوبی تا اواخر دولت احمدی‌نژاد صورت گرفت. اما فشار جهانی روی ایران زیاد شد، آنها دیدند که ما وارد باشگاه‌های هسته‌ای دنیا شدیم، آنها فکر نمی‌کردند ما در این حد پیشرفت داشته باشیم. این پیشرفت را نمی‌توان مخفی کرد، دستگاه‌های عکس‌برداری به‌راحتی تمام فعالیت‌ها را در همه‌جا کنترل می‌کند، علی‌رغم اقدامات خوب حفاظتی، اما بالاخره فهمیدند ما ساخت سانتریفیوژ را آغاز کرده‌ایم، آن‌هم صرفاً نه یک مدل بلکه نسل‌های متفاوت آن را.

فارس: دقیقاً چه زمانی این موضوع مطرح شد؟ از زمان گزارش منافقین یا نطق شیرزاد؟

غفوری‌فرد: مجموعه همه اینها بود، یکی گروه منافقین بود، یکی دیگر برخی نمایندگان که این پیشرفت را دیده بودند و آن را نقل می‌کردند، برخی درباره آن مقاله می‌نوشتند که اشتباه بزرگی بود.

زمانی که در آمریکا بودیم، جنگ ویتنام بود، آمریکا برنامه‌ای برای مبارزه با ویتنام ریخت، این برنامه را بین 50 نفر تقسیم می‌کرد. آنها هم می‌دانستند برای چه انجام می‌دهند، اما درنهایت آن بالا مانند پازل جمع می‌شد، لذا هر کس یک مقاله می‌داد و فکر می‌کردند شاید مانند قطعات پازل این مقاله‌ها کنار هم چیده شود، بنابراین نقش منافقین خیلی پررنگ و مخرب بود؛ در نهایت قرار شد مذاکره کنیم که این مذاکره بسیار طولانی شد و در نهایت امر به برجام رسید.

*برجام رشد هسته‌ای ما را متوقف کرد

فارس: حالا باوجود امضای برجام رشد هسته‌ای را چطور ارزیابی می‌کنید؟

غفوری‌فرد: برجام عملاً رشدی که ما داشتیم را متوقف کرد، اما دانش آن هنوز وجود دارد، 8 مدل مختلف سانتریفیوژ ساخته شد. از نسل اول تا نسل هشتم سانتریفیوژ‌ها در کشور ساخته شد، اما با این قراردادها، حرکت تا حدودی کند شد، اما به‌هرحال بنیان این دانش در ایران وجود دارد.

فارس: آیا این برجام ارزش کُند شدن چرخه هسته‌ای کشور را داشت؟ چون قرار بود هم چرخ هسته‌ای بچرخد هم چرخ زندگی.

غفوری‌فرد: چرخیدن چرخ زندگی را که شما بهتر از ما می‌دانید! زحمت زیادی کشیده شد، اما به نظرم بهترین قضاوت را مقام معظم رهبری کردند؛ این چیزی نیست که حق ما بود، اما ماکسیمم چیزی بود که می‌توانستیم به دست آوریم؛ البته نباید فراموش کنیم که شما با 5 ابرقدرت جهان مواجه هستید، فقط آلمان بزرگ‌ترین اقتصاد است. در بعد دیپلماسی جهانی، وزن ما به‌اندازه وزن این 6 کشور قرار داده شد که این افتخار بزرگی برای ماست. ما همه‌چیز را به دست نیاوردیم، اما اینکه انجام شود یا نه، بحث دیگری است.

*خیلی از مواد برجام انجام نمی‌شود/ غارت اموال ایران ضدبرجام بود

فارس: به نظر شما با توجه به بدعهدی آمریکا این مسئله انجام می‌شود؟

غفوری‌فرد: خیر، الآن خیلی از مواد برجام انجام نمی‌شود. همین پولی که از اموال بلوکه‌شده ایران برداشتند، حتماً ضدبرجام بود. قبل برجام ما قرارداد الجزایر را داشتیم که بر طبق آن قرار بود آمریکا در امور کشور ما دخالت نکند، اما چه شد؟

در برجام نوشته شده بود که معاملات تجاری ما در دنیا انجام شده، اما در حال حاضر آمریکا رسماً اعلام کرد که اجازه نمی‌دهیم معاملات دلار انجام شود. حتی غیرمستقیم تهدید کردند، اگر با ایران همکاری کنید، برای شما مشکل درست می‌شود، آنها منافع جهانی خود را ترجیح می‌دهند. آمریکا در عمل خیلی از مواد برجام را هم اجرا و بیان نکرده است.

* هرکس به آمریکا اعتماد داشته باشد، از سیاست جهانی چیزی نمی‌فهمد

فارس: درواقع این مؤید یک نوع بی‌اعتمادی به آمریکاست، با توجه به اذعان رئیس جمهور مبنی بر «دزدی آشکار» آمریکا، به نظر شما موضع دولت باید در برخورد با آمریکا پس‌ازاین بدعهدی آشکار باید چه باشد؟

غفوری‌فرد: ما از اول هم به آمریکا اعتماد نداشتیم، هیچ‌وقت نبوده که به آمریکا اعتماد داشته باشیم. رهبری هم در