در محضر بزرگان/ اگر کسی بخواهد متخلق شود، باید مظهر هوالخالق باشد

مهر/ آیت الله جوادی آملی در درس اخلاق اخیر خود گفت: اخلاق، علم است، موضوع، محمول و دلیل و برهان دارد و اگر کسی بخواهد متخلق شود، باید مظهر هوالخالق باشد.
آیت الله جواد آملی در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که در بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، در ادامه سلسله مباحث اخلاقی خود اظهار داشت: «موعظه» غیر از «علم اخلاق» است، موعظه علم نیست، بلکه سفارش و توصیه کلی است؛ اینکه انسان، آدم خوبی باشد و مانند آن، این سفارش برای توده مردم است، اما اخلاق، علم است، موضوع، محمول و دلیل و برهان دارد و اگر کسی بخواهد متخلق شود باید مظهر هوالخالق باشد.

این مفسر قرآن کریم خاطر نشان ساخت: انسان ها در قیامت به دو صورت زیبا و یا زشت محشور می شوند، لذا برای اینکه بتوانیم با صورت زیبا در قیامت محشور شویم باید طوری رفتار کنیم که زیبایی را برای خود بسازیم و این ساختن در دست خود انسان است.

وی با بیان حدیثی از ائمه اطهار(ع) بیان داشت: ائمه طاهرین(ع) فرمودند «همان طورکه با دشمن بیرونی می جنگید، باید با دشمن درونی هم جنگید» چون دشمن خارجی یا ازانسان گاز و نفت یا زمین و آب و خاک و نهایتا جان می خواهد، اما هوای نفس دین انسان را می گیرد؛ شیطان کاری با آب و خاک و بدن ندارد، بلکه هدف او این است که انسان کاملا تحت ولایتش قرار بگیرد تا مشرک شود.

ایشان ابراز داشت: از مبارزه انسان با دشمن بیرونی به جهاد اصغر یاد می شود اما جهاد با دشمن درونی را جهاد اکبر می گویند؛ اکبر و اصغر بودن، به اکبر و اصغر بودن کیفیت مبارزه دشمن است چون دشمن درون، ضررش سنگین تر و مبارزه با آن دشوار تر از دشمن بیرون است.

این مرجع تقلید ادامه داد: انسان در جهاد اصغر آهن و سلاح می سازد و تهیه کردن آن آسان است اما در جهاد اکبر به فرموده حضرت علی(علیه السلام) «مهمترین سلاح، گریه و آه کشیدن است» و این بیداری و سوختن درونی آدمی، کار هر کسی نیست، بلکه قلب مطمئن می خواهد. دفاع مقدس را آن آه درون و ایمان پیش برد نه آهن و سلاح، چون مسلط بودن بر نفس و دفاع از دین و از هیچ چیزی مزایقه نکردن، کار هر کسی نیست.

آیت الله جوادی آملی بیان داشت: در جریان جهاد اصغر با بیگانه، انسان یا فاتح یا شهید یا اسیر است همین قضیه در جهاد اکبر و در جهاد با نفس و درون هم هست؛ در جهاد اصغر، اگر انسان اسیر شد، دشمن، حداکثر مال و جان را می گیرد و کاری به دین ندارد اما در جهاد با هوای نفس اگر کسی اسیر شد کل دین را باخته است.

این مرجع تقلید ادامه داد: در روایت آمده «اگر کسی محب اهل بیت(ع) و حضرت علی(ع) باشد و در بستر بیماری بمیرد او مات شهیدا؛ این شهید، شهید در جهاد اصغر نیست بلکه شهید در جهاد اوسط است چون او خود را در مبارزه با نفس تسلیم نکرد و از ایمان اعتقاد نگذشت و آن را حفظ کرد و توانست به سلامت عبور کند و اگر کسی توانست هوای نفس خود را به اسارت گیرد، او فاتح است.

این مفسر قرآن کریم خاطرنشان ساخت: جهاد اکبر معمولا مطرح نیست زیرا خیلی محل ابتلا نیست و به همین دلیل از جهاد اوسط، به اکبر تعبیر می شود. جهاد اکبر در دسترس همه افراد نیست بلکه مال اوحدی از سیرو سلوک است به همین دلیل به جهاد اوسط، که در دسترس همه افراد است، جهاد اکبر می گویند.

این مفسر قرآن کریم در معنای جهاد اکبر گفت: در جهاد اکبر بین عقل و قلب، مبارزه است و دیگر سخن از نفس و معصیت و ترک و اطاعت عمل نیست. در این میدان عقل می خواهد بفهمد، ولی قلب فهم را کافی نمی داند دیدن را ملاک می داند، اینکه دلیل و برهان اقامه کنی که بهشت و جهنم وجود دارد این هنر نیست چون بهشت و جهنم وجود دارد، هنر این است که بهشت و جهنم را ببینی.

آیت الله جوادی آملی افزود: قلب در جهاد با عقل می گوید به همراه من بیا تا بهشت و جهنم را ببینی و این کار سختی است. قلب می گوید هنر این است که بهشت و جهنم را ببینی نه اینکه برهان برای بودن بهشت و جهنم اقامه کنی، بهشت و جهنم از اساس وجود دارد و ثابت است.

این مرجع تقلید ادامه داد: در مبارزه با نفس نباید اجازه داد هوای نفس به درون نفوذ پیدا کند و اخلاق این مسائل را بازگو می کند؛ بنابراین به مفهوم و برهان حصولی نباید بسنده کرد، به مشهود و برهان شهود باید راه یافت و اثر آن فراوان است.

وی بیان داشت: زمانی که کسی در میدان جهاد اصغر شهید شد قرآن برکات زیادی برای او در قرآن برشمرده و قطعا برای شهید جهاد اوسط همین گونه خواهد بود و همین قضیه هم برای کسی که در راه جهاد اکبر شهید شود ثابت است و حتی بالاتر از آن خواهد بود.

آیت الله جوادی آملی گفت: اخلاق برای این است که انسان خلق کند و این خلق همان خلقت خالصانه است، در روز قیامت ما با بدنی که می سازیم محشر می شویم پس بهتر است با چهره یوسفی و بلکه بالاتر، فرشته منش وارد محشر شویم.



با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: مهر