نعیمایی: موسیقی ملی بدون سوگ عاشورا ابتر است

به گزارش روز یکشنبهٔ گروه فرهنگی ایرنا، رئیس سابق انجمن موسیقی ایران و عضو هیئت داوران سومین جایزهٔ ادب و هنر محتشم ادامه داد: روضه و نوحهٔ ما حافظ این ساختار موسیقی ملی است و نمی توان بی توجه به موسیقی عاشورایی به موسیقی ملی توجه کرد.
نعیمایی افزود: موسیقی ملی ایران را با حذف موسیقی عاشورایی نمی توان بررسی کرد. در منطقه های مختلف کشور، در سوگ معصومان (ع) انواع موسیقی ها و سازها را داریم، مانند کرنا در مازندران که صدای دوربرد و حزینی دارد و کارکردش در مراسم عاشورا است.
به گزارش سومین جشنوارهٔ جایزهٔ ادب و هنر محتشم، وی دربارهٔ تأثیر متقابل سوگ عاشورایی و موسیقی ایران ادامه داد: در حوزهٔ موسیقی آیینی و مذهبی، چه در موسیقی ردیفی، چه در بخش مقامی که مبنای وحدت اندیشه های فکری در منطقه های مختلف کشور است، عموماً موسیقی در سایه سار سوگ مذهبی، به ویژه عاشورا، حفظ شده است؛ و روضه، مرثیه و نوحه تأثیر مهمی در حفظ آن داشته است.
نعیمایی تصریح کرد: همهٔ کسانی که در موسیقی مذهبی بعد از دورهٔ صفویه فعالیت کرده اند، مانند نوحه خوان ها، موسیقی شان بر پایه ردیف شکل می گرفت و شعرخوانی ها بر پایهٔ گوشه های موسیقی طراحی شده بود و این گونه نبوده که شعرخوانی صرفاً بر اساس بیان مطلب بوده باشد.
عضو وابستهٔ فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد: همهٔ جزئیات موسیقی دستگاهی و ردیفی را در فرم های تعزیه داریم و در واقع به لطف تعزیه است که توانسته ایم موسیقی ردیفی و دستگاهی را حفظ کنیم. این مساله نشان می دهد موسیقی ردیفی به جز شعرهای عرفانی، بیش تر کارکرد مذهبی داشته است. موسیقی ردیفی ما در قالب غزل وقتی در محرم اجرا می شود، تصنیف های خوبی در نوحه ها به ظهور می رساند. به طور نمونه قطعه هایی که مرحوم علی اکبر شیدا در دوران قاجار برای تعزیه ساخته بود، بعد از وی کپی شده و تصنیف هایی بر اساس آن ساخته شده است.
وی همچنین با تأکید بر اینکه باید در حوزهٔ فرهنگ عاشورا به آثار بزرگانی همچون محتشم که در موضوع عاشورا و سوگ امامان (ع) تأثیرگذار بودند، پرداخته شود، گفت: آثار محتشم در بخش مربوط به عاشورا نسبت به اشعار دیگر بزرگان در طول دوران گذشته و نه تنها معاصر، از سطح عمیق تری برخوردار است.
نعیمایی با تأکید بر اینکه محتشم در فرهنگ و هنر عاشورایی بسیار اثرگذار است تصریح کرد: باید زمینهٔ خلاقیت و نوآوری در این حوزه ایجاد شود و چه کسی بهتر از محتشم می تواند در این زمینه راهگشا باشد. جشنواره هایی مانند جایزهٔ ادب و هنر محتشم می تواند در تقویت زمینه های تولید آثار ارزشمند در حوزهٔ موسیقی مذهبی و عاشورایی اثر جدی داشته باشد و باید در آینده به شکل گسترده تری ادامه پیدا کند.
این پژوهشگر موسیقی با اشاره به انتقاد فعالان فرهنگی دربارهٔ آفت اشاعهٔ برخی شعرها و موسیقی های سخیف در مراسم های عزاداری ، گفت: در فرهنگ عاشورایی شاهد نوعی از فعالیت های موسیقیایی هستیم که نه تنها اصالت و هویت ندارد، بلکه با موضوع سوگواری امام حسین (علیه السلام) نیز متناسب نیست. این شعرهای محاوره و سخیف که با ادبیات و شعر فاخر ما هیچ ارتباطی ندارد، توهین به باورهای مردم است.
به گفتهٔ وی، اشاعهٔ موسیقی و شعرهای سخیف، یکی از ویژگی های اصلی عدول و خروج جریان عاشورایی از اصالت های خود است؛ اصالت هایی که به باورها، آداب و سنن و ملیت ما برمی گردد. در سال های اخیر تحت تأثیر فضاهای ارتباطی و رسانه های مجازی، نوحه گری و مراسم عاشورایی تحت تأثیر جریان انحرافی قرار گرفته که این انحراف تنها در شعر نیست؛ و رهبر معظم انقلاب نیز پیش از این به درستی بروز چنین خطری را هشدار دادند.
وی با تأکید بر اینکه باید در دو حوزهٔ نفی و اثبات با این جریان برخورد کرد، افزود: در حوزهٔ نفی باید مراقب بود این آثار در معرض شنیده شدن قرار نگیرد. در مبحث اثبات نیز باید الگوهای مناسبی را که از گذشته در فرهنگ خود داریم، با استفاده از امکانات به روز موسیقی مانند تنظیم، بازیافت و معاصر کنیم به نحوی که نیاز جامعه در این زمینه برآورده شود. باید جوانان فعال در این حوزه با قابلیت ها و شعرهایی که شاعران و بزرگان ما در حوزهٔ سوگ مذهبی داشته اند، آشنا شوند چرا که این بزرگان به بخش عرفانی و معرفتی آموزه یی امام حسین (علیه السلام) توجه می کردند. سوگواری برای امامان (ع) باید همراه با معرفت و کمال انسان باشد که در این صورت بسیاری از انحراف ها در این مسیر رخ نخواهد داد.
سومین جشنوارهٔ ادب و هنر محتشم، در رشته های شعر، نقاشی، تصویرسازی، پوستر، عکس و آواها و نواهای عاشورایی، در حال برگزاری است و اخبار آن در پورتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به نشانی www.farhang.gov.ir قابل دسترسی است.
فراهنگ**3067**1569

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
سوگ سوگ...سروده استاد مرتضی کیوان هاشمی دکلمه: پیام بخشعلی