رابطه با اسرائیل آخرین راه‌حل سیاست‌های شکست خورده اردوغان است

پروفسور «دنیل کروت » استاد دانشگاه واشنگتن در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران تسنیم (پویا)، اقدامات اخیر اردوغان در قبال اسرائیل را عجیب دانست و گفت: ایالات‌متحده همچنان بر نقش ترکیه به‌عنوان متحد خود تکیه خواهد کرد حتی باوجوداینکه آنکارا و واشنگتن اهداف بسیار متفاوتی را در ذهن می‌پرورانند و اردوغان آشکارا به نسبت به سیاست‌های آمریکا موضع‌های خصمانه می‌گیرد. شاید بتوان علت این همراهی را روابط پرتنش روسیه و ترکیه عنوان کرد چراکه اردوغان برای سیاست‌های پیش‌گرفته در مقابل پوتین ابزار جایگزینی را در اختیار ندارد؛ اما وقتی ماجرا کمی عجیب می‌شود که می‌بینیم که اردوغان در تلاش است که روابط ترکیه را با اسرائیل بهبود ببخشد.

وی با بیان اینکه سیاست‌های اعمالی توسط اردوغان بیشتر جنبه استراتژیکی دارد، افزود: ما اردوغان را به‌عنوان یک مسلمان معتقد می‌شناسیم. اردوغان کسی است که سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینیان را تائید نمی‌کند. بااین‌حال، به دلایل استراتژیک این رویکرد را پذیرفته باشد. البته این امکان هم وجود دارد که اردوغان بعد از ممانعت از حضور نظامیان در سیاست‌های آنکارا به توصیه‌های آنان روی آورده باشد. درهرصورت، ترکیه پذیرفته است که اسرائیل می‌تواند یک متحد بالقوه و سودمند برای او در منطقه باشد. به‌ویژه که از این بابت می‌تواند از طریق روابط با تل‌آویو، روابط خود را با واشنگتن تقویت کرده و با کمک ایالات‌متحده به سلاح‌های پیشرفته‌تری در منطقه دست یابد. از طرفی احتمالاً باید انتظار داشت در این مقطع روابط ترکیه با کشورهای عربی منطقه سردتر شود.

او ادامه داد: اکنون‌که ترکیه خود را بیش‌ازپیش به روابط با اسرائیل نیازمند می‌داند، بنابراین اردوغان احساسات مذهبی و همچنین غرور ضد اسرائیلی خود را که قطعاً هنوز هم وجود دارد، کنار گذاشته و نگرانی‌های استراتژیک فوری جای آن را گرفته‌اند. هرچند باید اذعان داشت که این سیاست‌ها برای همیشه نباشد، اما در حال حاضر، احتمال اینکه بتواند منافع سودمندی را برای آنکارا همراه داشته باشد، بسیار زیاد است. این را هم از یاد نبرید که ترکیه با این دست سیاست‌های خود در سال‌های اخیر جای دوستی همسایگانش را برای خود باقی نگذاشته و حتی می‌توانیم بگوییم ترکیه همسایه همراهی برای خود ندارد.

کارشناس مسائل روسیه و خاورمیانه رفتار اخیر ترکیه را به معنای پایان روابط با همسایگان توصیف کرد و افزود: روسیه، ایران، عراق و دولت سوریه را باید از ردیف دوستان ترکیه خارج کرد. به همین خاطر اردوغان تصمیم گرفته است تا با ادامه سیاست‌های اعمالی خود تمایلات و احساسات ضد اسرائیلی خود را، حداقل در حال حاضر، کنار بگذارد. یکی دیگر از تحولات غیر منتظر دیگر در این روزها همراهی سیاست‌های همسویی از سوی اسرائیل و روسیه است. این همراهی باعث می‌شود اسرائیل، اشتیاق کمتری برای دوستی با ترکیه از خود نشان دهد. چراکه روس‌ها این سیاست‌ها را نمی‌پسندند و به‌احتمال‌زیاد در روابط خود با ترکیه جانب احتیاط را بیشتر حفظ خواهند کرد.

همه این عوامل نشان می‌دهد که جریان اتحاد و دوستی اتحاد در خاورمیانه می‌تواند به‌سرعت گام در راه‌های غیرمنتظره گذارد. علاوه بر این موارد، اسرائیل نیز تمایل بیشتری برای همراهی با دولت سی سی از خود نشان داده است که این هم می‌تواند دلیل دیگری باشد برای اینکه تلاش کمتری را برای تحکیم و تقویت رابطه خود با ترکیه در پیش گیرد.

او به تحلیل تأثیرات انتخابات پیش روی ایالات‌متحده آمریکا بر تحولات خاورمیانه پرداخت و گفت: اگر هیلاری کلینتون را پیروز این انتخابات بدانیم، خیلی دور از انتظار نخواهد بود که روابط ایالات‌متحده و اسرائیل محکم‌تر شود. او سعی خواهد کرد تا کشورهای خاورمیانه را برای ورود به مذاکرات صلح بیشتر متمایل سازد؛ اما اگر رئیس‌جمهور بعدی ایالات‌متحده، نامزدی از جمهوری‌خواهان باشد باید خلاف اظهارات قبل را در مورد سیاست‌های اعمالی او در نظر گرفت. همچنین نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که در پایان انتخابات، احتمالاً شاهد تغییری بسیار گسترده‌ای در سیاست خارجی نسبت به اسرائیل و فلسطین نخواهیم بود. لذا لزوم توافق برای برون‌رفت از این وضعیت چیزی است که کمی سخت می‌توان تحقق آن را عملی دانست.

کروت در توضیح عدم موفقیت مذاکره صلح افزود: درواقع اسرائیل مایل به رها کردن بسیاری از شهرک‌های و کنترل نظامی خود بر کرانه باختری رود اردن نیست. در طرف مقابل هم فلسطین حاضر نیست تا موجودیت خود را به یک کشور کوچک محدود کند درحالی‌که بخش گسترده‌ای از سرزمین‌هایش در اشغال اسرائیل است. در خصوص سایر کشورهای خاورمیانه هم باید بگویم رئیس‌جمهور جدید ایالات‌متحده چه از حزب دموکرات باشد و چه جمهوری‌خواه به‌احتمال‌زیاد سیاست‌های خود را در قبال دولت عراق ادامه خواهد داد. تا بدون وارد آوردن فشار سیاسی بر روی آن، اقلیت سنی را در مقابل سیاست‌های داخلی عراق شکیباتر سازد.

انتهای پیام/