رفع مشكلات حمل‎ونقل عمومی، چه زمانی در اولویت قرار خواهد گرفت؟

زهرا كیان‌بخت در روزنامه آفرینش نوشت: افزایش 12 درصدی نرخ کرایه تاکسی، اتوبوس و مترو در تهران یكی از تیترهای خبری رسانه‌ها در روزهای اخیر بود. خبری كه از قول رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران نقل شده بود و از موافقت اعضای کمیسیون حمل‎ونقل شورای شهر تهران با پیشنهاد شهرداری مبنی بر افزایش نرخ کرایه تاکسی، اتوبوس و مترو حكایت می‌كرد. البته همان‌طور كه شاكری؛ رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران، عنوان كرده بود در برخی مسیرها شاهد افزایش 15 درصدی کرایه تاکسی خواهیم بود.

ضمن اینكه این افزایش نرخ، موضوعی است كه در کمیسیون حمل‎ونقل تصویب شده و باید در صحن علنی شورای شهر تهران نیز به تصویب برسد. با توجه به افزایش قیمت‌ها در مورد كالاها و خدمات مختلف كه هر چندگاه یك بار اتفاق می‌افتد، دور از انتظار نیست كه نرخ مربوط به خدمات حمل و نقل هم مشمول این تغییرات و افزایش قیمتها بشود اما آنچه در قبال این افزایش‌ها انتظار می‌رود، افزایش كیفیت خدمات، همزمان با افزایش نرخ آنهاست.

در حال حاضر، یكی از مهمترین خدماتی كه همه‌روزه در شمار یكی از اصلی‌ترین نیازهای شهروندان تلقی می‌شود خدمات مربوط به حمل‎ونقل و تردد درون‌شهری و برون‌شهری است كه با توجه به اهمیتش، می‌تواند تأثیر مهمی را در نظم و آرامش شهر، یا عدم آن داشته باشد و در شهرهای بزرگ‌تر كه با مشكل آلودگی هوا و ترافیك مواجه هستند، این مساله اهمیتی دوچندان می‌یابد.

مدتهاست مسئولان از عدم استفاده از خودروی شخصی و استفاده از خدمات سیستم حمل‎ونقل عمومی، به عنوان یكی از راهكارهای مواجهه با آلودگی هوا، نام می‌برند. اما آن قدر كه بر این مساله تاكید می‌شود، به بهبود وضعیت حمل‎ونقل توجه نمی‌شود. بدیهی است وقتی مردم امكان استفاده از خدمات خوب و كیفیِ سیستم حمل‎ونقل را داشته باشند، دیگر نیازی به تشویق آنها برای استفاده از این خدمات و پیامها و توصیه‌های تكراری نیست.

مردم، خودشان به خوبی این مساله را درك خواهند كرد كه به جای استفاده از خودروی شخصی، از سیستم حمل‌‌ونقل عمومی استفاده كنند. مشكل از جایی شروع می‌شود كه ما، بدون تغییر دادن شرایط، بخواهیم با استفاده از پیامهای تكراری، مردم را به استفاده از سیستم حمل‎ونقلی ترغیب و تشویق كنیم كه در استفاده از آن، با هزاران مشكل روبرو خواهند شد.

با توجه به این مسائل، افزایش نرخ كرایه‌ها بهانه‌ای شد تا بار دیگر به معضلات و مشكلات موجود در حمل‌ونقل شهری، اشاره كنیم و این نكته را یادآور شویم كه كاستی‌های سیستم حمل‌ونقل محدود و منحصر به خود این سیستم نیست و به‌راحتی می‌توان ردپای بسیاری از مشاجره‌ها، نزاعها، بی‌نظمی‌های اجتماعی و... را در آن دنبال كرد.

طبیعی است شهروندی كه برای احترام گذاشتن به حقوق شهروندان دیگر و كاستن از آلودگی‌های هوا و حجم ترافیك، خودروی شخصی خود را در پاركینگ قرار داده و وسائل حمل و نقل عمومی را برای تردد انتخاب می‌كند، اما مجبور می‌شود در هر مسیر، مدتها منتظر رسیدن اتوبوس یا قطاری در ایستگاه مترو بماند كه آن قدر پُر از مسافر و شلوغ است كه به سختی، گنجایش یك نفر مسافر دیگر را دارد، و به علاوه، مشاجرات ناشی از همین مشكلات را كه در میان مسافران درمی‌گیرد، مجبور است تحمل كند، برای روز بعد ترجیح می‌دهد از خودروی شخصی خود استفاده كند، تا اگر هم مجبور به ماندن در ترافیك شد، حداقل از بسیاری از مشكلات دیگری كه در اثر استفاده از حمل‌ونقل عمومی با آن مواجه می‌شد، بركنار و مصون بمانَد. با توجه به این مساله، شهروندان بیش از آن كه به شعارهای مختلف مبنی بر استفاده از حمل‌ونقل عمومی نیاز داشته باشند، چشم‌انتظار اقدامی عملی و واقعی برای رفع مشكلات سیستم حمل‎ونقل هستند. سیستمی كه آن قدر توانمند باشد كه بتواند بدون هیچگونه توصیه و شعاری، مردم را خودبخود به استفاده از امكاناتش ترغیب و مشتاق كند. باید منتظر باشیم و ببینیم كه مساله‌ حمل و نقل عمومی و كاستن از مشكلات آن، كِی به عنوان یكی از مسائل مهم زندگی شهروندان، جدی گرفته خواهد شد؟

منبع: روزنامه آفرینش