کتابداران، گمشده هایی در لابه لای کتاب زندگی

کتابداران که علیرغم وجود مشکلات خود را در پشت لبخند و آرامش همیشگی پنهان می کنند تداعی کننده انسان های آرام هستند، تا بتوانند با روی گشاده کتاب این میراث و هدیه ارزشمند الهی رابه مردم هدیه دهند.
کتابداران خود را پیوند دهنده بین مردم و کتاب و کتابخانه ها و تاثیرگذاران در زمینه کتابخوانی در جامعه می دانند و به این دلیل،شناخته شدن شغلشان به عنوان مشاغل مهم و حساس را نیز حداقل خواسته خوبش تلقی می کنند.
کتابداران از جمله قشرهایی هستند که با وجود مشکلات فراوان شغلی، خدمت فرهنگی خود را به عموم مردم ارائه می کنند و با معرفی و جذب افراد به سمت کتاب در واقع هدایتگر بشر هستند.
کتابداران به دلیل ارتباط نزدیک با کتاب، به عنوان الگوهای فرهنگی در جامعه مطرح هستند و برخورد یک کتابدار به حدی مهم است که می تواند در جذب افراد به کتابخوانی و مطالعه مستمر آنها تاثیرگذار باشد یا آنان را از کتاب دور کند لذا کاهش مشکلات و تامین امنیت روحی، روانی و جسمی کتابداران به عنوان یکی از اقشار حساس در جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
چند کتابدار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا رویکرد جدید کتابخانه های عمومی کشور و استان فارس را نویدی بر رونق کتابخانه ها، کتابخوانی و گره گشایی از مشکلات خود می دانند.
این افراد معتقدند که به کتابداری به عنوان یک شغل بر اساس علاقه روی آروده اند .
*** کتابداری در ایران مظلوم است / کتاب باید خوانده شود
کتابدار شهرستان خرامه استان فارس که امسال به عنوان نمونه کشوری انتخاب شده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: رشته کتابداری و اطلاع رسانی در کشور ما بسیار مظلوم است و یکی از عوامل برای پیشرفت و ترغیب در رشته کتابداری، علاقه شخصی من به کتاب و ایجاد دغدغه درباره کتاب و کتابخوانی در بین خانواده هاست.
مجتبی شیروانی افزود: عمده مخاطبان و مراجعه کنندگان کتابخانه های جوانان و نوجوانان هستند که بیشتر مراجعه های ما برای کتاب با موضوع های ادبی و رمان است.
وی بیان کرد: متاسفانه مشکلی وجود دارد که خود کتابخانه ها دخالتی در انتخاب کتاب ها بر اساس درخواست و نیاز مخاطبان خود ندارند و ما به اجبار باید کتاب های ارسال شده به کتابخانه را به متقاضیان ارائه دهیم که این امر باعث دلزدگی و دلسردی مخاطبان ما در مراجعه به کتابخانه ها می شود.
او اظهارداشت: اگر کتاب های مورد نظر و درخواستی کتابخانه ها تامین و بر اساس سلیقه مخاطب به هر کتابخانه داده می شد تاثیر بسزایی در جذب علاقه مندان به کتابخانه ها و کتابخوانی داشت.
شیروانی اضافه کرد: دوست دارم کتاب خوانده شود و استفاده شود حالا اگر به کتاب ضربه وارد شود یا گم شود مشکلی نیست و یک کتاب دیگر به متقاضی می دهم.
این کتابدار کتابخانه شهرستان خرامه ادامه داد: با فعالیت هایی که در کتابخانه ها انجام می دهم تلاش می کنم کتاب و کتابخوانی به یک دغدغه در خانواده ها تبدیل شود و در سبد خانوار ها در استان قرار گیرد.
وی عنوان داشت: کتاب یک میراث ماندگار برای همه است که امیدوارم همه مردم به اهمیت و ارزش کتاب پی ببرند.
شیروانی افزود: معتقدم بحث تبیین فرهنگی کتاب و کتابخوانی باید از پایه در افراد سرمایه گذاری شود و خانواده ها با همکاری آموزش و پرورش این بحث را در فرزندان خود نهادینه کنند.
وی بیان کرد: باید کتاب خوانی از کودکان در مهدکودک ها و دانش آموزان در مدارس انجام شود و ساعات و درسی با عنوان کتاب خوانی تهیه شود که با این اتفاق شاهد نهادینه سازی کتاب خوانی به عنوان یک فرهنگ در جامعه خواهیم بود.
او اظهارداشت: انجام کارهای تبلیغی جذاب با هدف سوق مخاطب به سمت کتاب و دنبال کردن کتابخوانی و استفاده از کتابخانه می تواند در فرهنگ سازی کتابخوانی در جامعه موثر باشد.
شیروانی که طرح های مختلفی در زمینه رونق کتاب و کتابخوانی ارائه کرده است اضافه کرد: طرح هایی را برای ترغیب اقشار مختلف مردم به کتاب و کتابخوانی ارائه دادم که بسیاری از آنها در شهرستان خرامه اجرا شده است.
وی ادامه داد: طرح ترغیب کتاب با راهپیمایی کودکان کتاب دوست، از مدرسه تا کتابخانه، اصناف کتابخوان، ارزیابی مدیران و هر شهروند یک کتاب در شهرستان خرامه اجرا شده است که هر یک از این طرح ها با جذابیت های ویژه ای گروه های مختلفی راتحت پوشش قرار دادند.
این کتابدار نمونه کشوری عنوان داشت: به عنوان مثال در طرح هر شهروند یک کتاب، قفسه ها و ایستگاه های کتاب در برخی از مکان های شهرستان با کتاب های بلااستفاده و اهدایی مردم برپا شد که در این طرح یک توریست دانمارکی سه کارتن کتاب و یکی از مسئولان شهرستان سه هزار جلد کتاب به کتابخانه اهدا کرد.
شیروانی افزود: طرح ارزیابی مدیران نیز با همکاری فرمانداری شهرستان خرامه اجرا شد که در این طرح کتاب هایی به مدیران و روسای ادارات شهرستان معرفی می شد و بعد از مطالعه آزمون هایی توسط کتابخانه های عمومی شهرستان برگزار می شود و مدیران با نمره های بالا تشویق و مدیران با نمره های کمتر فرماندار شهرستان قرار می گرفت که این طرح نیز علاوه بر جذابیت با استقبال مدیران شهرستان روبرو شد.
وی بیان کرد: طرح اصناف کتابخوان نیز با ارائه تسهیلاتی از جمله ارائه پروانه های رایگان به شرکت کنندگان در آزمون های کتابخانه های عمومی شهرستان و طرح های مطالعه برگزار و مورد استقبال قرار گرفت.
او عمده ترین مشکل کتابداران کتابخانه های عمومی را مسایل مالی، رفاهی و معیشتی عنوان کرد و اظهارداشت: کاش تدابیری اندیشیده شود و کتابداران نیز به عنوان کارمندان دیگر ادارات دیده شوند و امتیازات ما نیز مانند دیگر کارمندان در کشور باشد.
شیروانی اضافه کرد:کتابداران در کشور نیازمند حمایت دولت هستند تا به وضعیت مناسبی برسند و بتوانند خدمات مناسبی را به بخش فرهنگ دوست جامعه ارائه کنند.
وی که هشت سال سابقه فعالیت به عنوان کتابدار دارد ادامه داد: مدرک تحصیلی من کتابداری و اطلاع رسانی است و این شغل را با علاقه و عشق انتخاب کرده ام.
او عنوان داشت: تا جایی که بتوانم به تمام اطرافیانم کتاب هدیه می کنم و کتاب هدیه می گیرم و در هر مکان و جمعی تلاش می کنم مردم را به سمت کتاب خواندن، مراجعه به کتاب و رفع مشکلات خود با بهره گیری از کتاب سوق دهم.
شیروانی با بیان خاطره ای شیرین از کتاب افزود: در زمان دانشجویی یکی از استادهایمان کتابی را به عنوان منبع درس و آزمون معرفی کرده بود که به سختی پیدا می شد و من و یکی از دوستانم با سختی فراوان یک نسخه از آن کتاب را در کتابخانه پیدا کرده و آن را امانت گرفتیم.
وی بیان کرد: قرار شد این کتاب را به نوبت بخوانیم اما دوستم این کتاب را پاره کرد و نصف او رابه من داد و نصف دیگر را خود برداشت و قرار شد برای امتحان بخوانیم.
او اظهارداشت: موضوع پاره شدن کتاب را کتابدار کتابخانه و استاد ما متوجه شد و هر دوی ما انتظار برخورد عجیبی داشتیم اما استاد ما را تشویق کرد و گفت یک کتاب باید حتما خوانده شود حتی اگر پاره شود.

*** رفتار کتابداران در جذب کتابخوان موثر است
زهرا ابراهیمی کتابدارورئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ارسنجان نیز به خبرنگار ایرنا گفت:عمده مراجعه کنندگان و اعضای کتابخانه ها نوجوانان و جوانان هستند و کتاب با موضوع های ادبیات، دینی، روانشناسی، هنر و سرگرمی را دنبال می کنند.
وی افزود: رفتار یک کتابدار در جذب کتابخوان و افراد در کتابخانه ها بسیار موثر است و اگر کتاب به امانت گرفته شده توسط اعضای کتابخانه ها با مشکل روبرو شود، کتابداران ضمن فهماندن رفتار نادرست و اشتباه به افراد باید واکنشی از خود نشان دهند که باعث دلزدگی و دلسردی افراد نشود زیرا وظیفه ما جذب افراد به کتابخوانه ها و کتاب خواندن است.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه وظیفه ما کتابداران نگهداری کتاب است اما باید طوری رفتار کنیم که مردم به ویژه جوانان و نوجوانان به کتابخانه ها و کتابخوانی جذب شوند.
ابراهیمی اظهارداشت:وجود ساختمان مناسب و استاندارد کتابخانه ای، وجود نیروها و کتابداران متخصص و با برخورد مناسب، منابع غنی کتاب و برخورداری از بخش های مختلف کتابخانه ای از جمله بخش کودک از عوامل مهم در جذب مردم به کتابخانه هاست که در مراجعه مستمر مردم به کتابخانه ها و کتابخوانی موثر است.
وی که امسال به عنوان رئیس نمونه اداره کل کتابخانه های عمومی در استان فارس انتخاب شده اضافه کرد: همچنین ارائه خدمات و تبلیغات مناسب با هدف معرفی و جذب مردم به سمت کتابخانه های اقدامی موثر برای کتابخوان کردن مردم و رونق کتابخانه هاست که فعالیت های خدماتی و تبلیغی در این زمینه نباید منحصر به هفته کتاب باشد.
ابراهیمی ادامه داد:حمایت مسئولان از کتاب یکی دیگر از عوامل مهم در جذب عمومی مردم به سمت کتابخانه ها و کتابخوانی و پیشبرد کتابخانه هاست و این درحالی است که امام جمعه شهرستان ارسنجان عنایت ویژه ای به کتاب دارد به طوری که هر هفته در نمازجمعه مردم را به کتابخوانی و خیران رابه اقدامات در این زمینه تشویق و یک کتاب به مردم معرفی می کند.
او عنوان داشت: هم اینک وضعیت مطالعه در کل کشور با معضل روبروست اما کتابخانه های شهرستان ارسنجان از نظر تعداد اعضای فعال، مراجعه کننده و کتابخوان در وضعیت مناسبی قرار دارد که آمارها در این بخش بیانگر وضعیت قابل قبول شهرستان است.
این کتابدار کتابخانه عمومی افزود:هم اکنون چهارکتابخانه درشهرستان ارسنجان وجود دارد که یک کتابخانه مشارکتی ویژه نابینایان، دو کتابخانه روستایی و یک کتابخانه شهری این شهرستان حدود هزار و 813 نفر عضو دارد.
ابراهیمی بیان کرد:عمده ترین مشکل کتابداران مسایل حقوقی- رفاهی و معیشتی است که ارائه مزایای دولتی و تبدیل وضعیت و رسمی شدن کتابداران از مطالبات جدی این قشر است که انتظار داریم با جدیت در کشور دنبال شود.
وی که 14 سال سابقه کار در کتابداری دارد اظهارداشت: بر اساس علاقه در این شغل به مردم خدمت می کنم و بودن در کتابخانه و در جمع کتابخوان ها روحیه ای تازه به من می دهد.
او بهترین خاطره فعالیت دوران کاری خود را راه اندازی بخش کودک در کتابخانه شهرستان ارسنجان می داند که حضور کودکان اعضای کتابخانه و اجرای برنامه هایی از جمله قصه خوانی گروهی، شعر خوانی گروهی، مسابقات نقاشی و کاردستی برای بچه ها خاطرات شیرینی را برای اورقم زد.
*** ترویج کتابخوانی باید از کودکان آغاز شود
یکی از کتابداران کتابخانه عمومی رئیسی اردکانی در شیراز نیز به خبرنگار ما گفت: ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی باید از پایه و از کودکان آغاز شود زیرا افراد با کتاب انس می گیرند و تاثیر این کار در بزرگسالی، جامعه و خانواده ها قابل مشاهده است.
سعیده حسینی با اشاره به راه اندازی بخش تخصصی کتابخانه کودک در کتابخانه های عمومی استان افزود: راه اندازی بخش کودک در کتابخانه های استان یک جهش و اتفاق مبارک و ارزشمند در حوزه کتابخانه های عمومی در استان است که موجب رونق کتابخانه ها شده است.
وی بیان کرد: مردم ما علاقه مند به کتابخوانی و مطالعه هستند اما در شرایط امروزی به دلیل گرفتاری های اجتماعی وفضای مجازی، اوقات کمی را به مطالعه اختصاص می دهند که فعالیت های کوتاه مدت برای جذب مردم ب کتابخوانی و مطالعه بسیار تاثیرگذار است.
حسینی که امسال به عنوان کتابدار نمونه استان فارس انتخاب شده، اظهارداشت: سیستم باز کتابخانه ها یکی از عوامل مهم در جذب کتابخوان به کتابخانه هاست که باعث می شود مردم با مراجعه به قفسه ها، با کتاب های دیگری آشنا می شوند.
وی اضافه کرد: همچنین اگر تدابیری اندیشیده شود که منابع کتابخانه ای بر اساس نیاز اعضا و مخاطبان کتابخانه ها در هر استان تامین شود ، در جذب مخاطب بسیار تاثیرگذار و بهتر است.
او ادامه داد: با اجرای این طرح کتابهای موجوددر کتابخانه ها بر اساس نیاز مخاطبان تامین می شود و کتاب ها بیشتر خوانده می شود.
حسینی عنوان داشت: حمایت مسئولان، کارهای فرهنگی و تبلیغی و اجرای طرح های مختلف در زمینه کتاب به جذب افراد به کتابخوانی و مطالعه بسیار تاثیرگذار است و در مدت زمان اخیر در استان فارس با اجرای طرح های مختلف موج مناسبی ایجاد شده که همه مردم را با مسایل مربوط به کتاب درگیر کرده و کتابخانه های استان رونق گرفته است.
وی با اعلام رضایت از حمایت مسئولان کشوری و استانی از کتابخانه های عمومی و کتابداران استان افزود: هم اکنون قشر کتابدار در کشور بسیار مظلوم هستند و حمایت های دولتی، مسایل حقوقی و مزایا و امکانات همانند کارمندان دیگر ادارات از مطالبات و خواسته های این قشر است.
او بیان کرد: هرچه مشکلات کمتر شود، کارایی و بهره وری نیز بیشتر می شود که امیدواریم حمایت های دولت شامل حال کتابداران هم شود.
وی با اشاره به متقاضیان کتاب در کتابخانه رئیسی شیراز اظهارداشت: بیشتر مراجعه کنندگان به این کتابخانه، تقاضای کتاب در زمینه های حقوق، معماری، ادبیات و رمان، کودک، روانشناسی و تاریخ را دارند که تلاش می کنیم در حدتوان پاسخگوی متقاضیان باشیم.
حسینی خدمت به کتاب و دوستداران کتاب را افتخار دانست و اضافه کرد: در حالی که موقعیت های شغلی دیگر و شاید بهتری داشتم اما شغل کتابداری را با عشق و علاقه انتخاب کردم و خدمت به کتاب و دوستداران کتاب را بسیار دوست دارم.

*** پیگیرکارهای خلاقانه برای گسترش کتابخوانی در استان هستیم
مدیر کل کتابخانه های عمومی استان فارس نیز به خبرنگار ما گفت: جلسات کارشناسی با نخبگان و فعالان عرصه فرهنگ در استان فارس برگزار و برنامه های ویژه ای در این زمینه در استان تدوین شده است.
سید محمد امین جعفری حسینی با بیان اینکه در اداره کل کتابخانه های عمومی استان هر روز منتظرجلوه تازه ای خواهیم بود افزود: به زودی دوستداران فرهنگ و کتابخوانی در استان شاهد شکل گیری نهضتی عمیق، شتاب مند و اثربخش در اداره کتابخانه های شهری و روستایی فارس خواهند بود.
وی بیان کرد: برای اجرای حرکت های ماندگار و اثرگذار؛ نیازمند حمایت و همکاری مردم، مسئولان، تصمیم گیران و تصمیم سازان و رسانه های استان هستیم.
جعفری حسینی اظهارداشت: هم اینک کتابخانه های عمومی شهر شیراز در خور این شهرستان نیست که امیدوارم با همراهی و حمایت مسئولان فرصت مناسبی برای ارتقای وضیت کتابخانه های عمومی شیراز ایجاد شود.
وی اضافه کرد: برگزاری کارگاه های تخصصی مهارت های شغلی و حرفه ای و ارتقای توانمندی های جامعه کتابداران فارس برای تعالی هر چه بیشتر نهاد فرهنگی استان اولویت ما در کتابخانه های عمومی است .
او ادامه داد: افتتاح کتابخانه ها و مراکز مطالعاتی ویژه کودکان در شهرستان های استان و زیبا سازی بخش های کودک و نوجوان کتابخانه های شهری و روستایی سرآغاز حرکتی تازه و ماندگار در عرصه فرهنگ مطالعه استان است.
جعفری حسینی عنوان داشت: در آینده نزدیک شاهد راه اندازی و افتتاح کتابخانه های تخصصی کودک با زیربناهای مفید و موثر و زیباسازی و تصویرسازی های بومی و تخصصی در استان خواهیم بود.
مدیر کل کتابخانه های عمومی استان فارس افزود: هم اینک بیش از 103 هزار نفر از مردم استان فارس در 206 کتابخانه های عمومی این استان عضو هستند و از خدمات کتاب و کتابخوانی بهره می گیرند.
وی گفت: آمار کشوری حدود 20 دقیقه مطالعه روزانه در فارس تاسف بارتر و حدود شش دقیقه است که باید هر کس راهکاری دارد با تمام وجود برای کتابخوان کردن مردم به میدان بیاید.
جعفری حسینی اظهارداشت: مشکلات سخت افزاری در حوزه کتابخانه در فارس بیداد می کند و از نظر میزان سرانه فضای کتابخانه ای از چشم انداز بیست ساله عقب هستیم.
وی اضافه کرد: شناسنامه استان فارس فرهنگی، هنری و تمدن غنی و نه راه و برج سازی است لذا مدیران استان باید همت کنند و آستین ها را برای استفاده از این مزیت بزرگ در مسیر توسعه بالا بزنند نه ان را به حاشیه برانند.
او با بیان اینکه کتابخانه ها محل امنی برای اهالی فرهنگ و کتابخوان ها هستند و درهای ان به روی همه باز است ادامه داد: نگاه مدیران شهرستان ها تا حد زیادی نسبت به کتابخانه ها عوض شده است و امیدواریم کتابخانه سازی و رونق مطالعه به یک اولویت در فضای تصمیم سازی کلان بدل شود
جعفری حسینی عنوان داشت: انقلاب بزرگی در بخش کودک کتابخانه های فارس در حال شکل گیری است چرا که نهادینه کردن مطالعه باید از مدارس ابتدایی و کودکستان ها آغاز شود.
وی با اشاره به مشکلات کتابداران و تحولات در این بخش افزود: در سالهای گذشته کتابداران از نظر معیشتی در شرایط مطلوبی قرار نداشتند و با وجود اتفاقات خوب دو سال اخیر هنوز این شرایط ایده آل نیست.
او بیان کرد: کتابداری، حرفه ای تخصصی و حساس در حوزه فرهنگ به شمار می رود و نگاه دست چندمی به آن ساده انگارانه و ناشی از عدم شناخت فرهنگ است.
جعفری حسینی اظهارداشت: کتابداران روستایی در کتابخانه های خود کاری شبیه حماسه می کنند و برخی بار کارهای فرهنگی روستای خود را هم به دوش می کشند.

*** نشست کتابخوان ها، اقدامی برای رونق مطالعه
وی نشست های کتابخوان ها را که نهاد کتابخانه های عمومی کشور راه اندازی کرده سرفصل جدیدی برای فعالیت های ترویجی در حوزه کتابخوانی دانست و اظهارداشت: در این نشست ها، کتابداران و کتابخوان ها، کتاب هایی که مطالعه کرده اند به علاقه مندان معرفی می کنند .
او اضافه کرد: تا کنون 13 نشست کتابخوان در استان فارس برگزار شده است که پس از استقبال گسترده از نشست کتابخوان عشایری، نشست کتابخوان روستایی و نشست کتابخوان دانش آموزی و دانشجویی نیز در دستور کار قرار گرفته که به زودی شاهد برگزاری آن در نقاط مختلف استان فارس خواهیم بود.
جعفری حسینی ادامه داد: تمرکززدایی و توسعه متوازن کتابخانه های استان فارس، امری ضروری و از اولویت های اداره کل کتابخانه های فارس است و شاید در برخی از نقاط به لحاظ زیرساختی شرایط مطلوبی وجود نداشته باشد اما از نظر نرم افزاری بایدبهترین خدمات کتابخانه ای ارائه شود زیرا براین باوریم که همه مردم حتی در مناطق دور افتاده باید بتوانند از امکانات مطلوب کتابخانه بهره مند شوند.
*** گرامیداشت هفته کتاب در فارس
مدیر کل کتابخانه های عمومی استان فارس ادامه داد: به مناسبت هفته تکریم کتاب، کتابخوانی و کتابدار حدود 520 برنامه فرهنگی در نقاط مختلف استان فارس برگزار شد که دراجرای این برنامه ها با استقبال کم نظیر و مشارکت مردم روبرو شدیم.
وی اضافه کرد: این برنامه ها از چهارشنبه 20 آبان ماه با تجدید میثاق کتابداران با حضرت شاهچراغ (ع) آغاز شد و تا روز 27 آبان ماه با اجرای برنامه های مختلف ادامه داشت.
جعفری حسینی عنوان داشت: نواختن زنگ کتاب در 210 آموزشگاه و مدرسه در این استان، برگزاری همایش تخصصی کتابداری ودانش شناسی ویژه کتابداران فارس و برگزاری نشست های کتابخوان درکتابخانه های این استان از جمله برنامه هایی است که برای هفته تکریم کتاب، کتابخوانی و کتابدار در استان اجرا شده است.
وی افزود: افتتاح شش کتابخانه نهادی و دو کتابخانه مشارکتی شهری و روستایی،تهیه و اجرای سرود ملی کتابداران توسط دانش آموزان شهرستان آباده، رونمایی از30 عنوان کتاب نویسندگان استان فارس، برگزاری 43 جلسه نقد و بررسی کتاب و تقدیر از خادمان کتاب بخش دیگری از ویژه برنامه هایی است که در هفته یاد شده اجرا شده است.
او گفت: همچنین به مناسبت بزرگداشت هفته کتاب، کتابخوانی و کتابدار، عضویت در کتابخانه های عمومی این استان در روز بیست و چهارم آبان ماه 94 برای همگان رایگان اعلام شد که مردم در این روز با مراجعه به 206 کتابخانه عمومی موجود در استان فارس به صورت رایگان عضو کتابخانه شدند.
جعفری حسینی با بیان اینکه امیدواریم با این اقدام فرهنگی شاهد افزایش شمار کتابخوان ها در این استان باشیم بیان کرد: تلاش ما بر عضو شدن نسل جوان و به ویژه کودکان در کتابخانه ها و آشنایی آنان با کتاب و کتابخوانی است و امیدواریم آشنایی با کتاب از سن پایین، موجب افزایش میزان سرانه مطالعه در این استان شود.ک/4
3002 /1876

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
زیبایی های لابه لای صخره های مرجانی