بحث درباره اندیشه «علامه جعفری» در ایتالیا

نشستی با عنوان «هنر و زیبایی‌شناسی میان شرق و غرب: تأمل‌هایی درباره‌ی اندیشه‌ی علامه جعفری»، از برگردان ایتالیایی کتاب «زیبایی‌شناسی و هنر در اسلام» اثر علامه جعفری رونمایی شد.

این کتاب با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا و مؤسسه علامه جعفری در تهران، توسط انتشارات عرفان (ایتالیا) به چاپ رسیده است.

بنا بر گزارش رسیده، جلسه رونمایی این کتاب با حضور جمعی از علاقه‌مندان در محل خانه ی فرهنگ و هنر S. Francesca Romana مرکز تاریخی شهر رم، با وجود حمله‌های تروریستی شامگاه 13 نوامبر (22 آبان) در شهر پاریس و تهدید به اقداماتی مشابه در شهر رم، برگزار شد.

در آغاز این همایش Giuseppe Aiello معاون مرکز مطالعات بین‌المللی "خانه ی دانایی" شهر رم با اشاره به ضرورت شناخت جوامع غربی از هنر قدسی در شرق، برگردان ایتالیایی کتاب "زیبایی شناسی و هنر در اسلام" و معرفی نقطه نظرات علامه محمد تقی جعفری در حوزه زیبایی‌شناسی و هنر در این همایش را گامی در این راستا معرفی کرد و بر ضرورت چنین رویکرد گفتمانی در جهت یافتن راه برون‌شدی برای مسائل مبتلابه جوامع امروز تأکید کرد.

نخستین سخنران این همایش، Gianluca Marletta بود که مقاله‌ای با عنوان "از Syn-Bàllo(نماد) تا Dia-Bàllo (ابلیس): پایان هنر قدسی در غرب" ارایه کرد. وی پیش از ارائه مقاله ی خود، با اشاره به خالی از جمعیت بودن مرکز تاریخی شهر رم در پی تهدیدهای تروریستی اخیر، بیان داشت که این رخداد بی ارتباط با موضوع این همایش و مقاله وی نیست. او سپس با ارایه مقاله خود به همراه نمایش تصاویری از مصادیق هنر معنوی در معماری اقصا نقاط جهان، ویژگی مشترک چنین هنری را نمایش سازواری و زیبایی حاکم بر جهان به مثابه مخلوق خداوند با بهره گیری از مؤلفه هایی نظیر نور و اعطاء جایگاهی استعلایی – معنوی به مکان؛ به مثابه محل پیوند انسان و خداوند از رهگذر عبادت ارزیابی کرد.

وی در این پس‌زمینه، ساختار بنیادین هنر مسیحی، بویژه معماری کلیسایی در آن را نمادپردازی دانست که به زعم او، سیر تاریخی هنر قدسی، تاریخ اوج و حضیض این نمادپردازی بوده است؛ به نحوی که در دوره جدید، رفته رفته با حفظ محتوای هنر قدسی، ساختار آن تحول یافته تا در نهایت، محتوای قدسی آن نیز حذف شده است.

سخنران بعدی این همایش Eduardo Ciampi - شکسپیرشناس شهیر ایتالیایی و رییس دپارتمان مطالعات زبان‌شناختی و ادبی مرکز مطالعات بین‌المللی خانه دانایی شهر رم - بود که مقاله ای با عنوان"امر قدسی در زندگی و هنر" ارایه کرد. مقاله ی Ciampi به معرفی تاریخچه مختصری از آثار تألیفی و برگردان‌های ایتالیایی کتاب‌ها در حوزه هنر قدسی اختصاص داشت. وی در مقاله خود با معرفی اجمالی متفکرانی نظیر Renè Guènon و Philip Sherrard ضمن ارائه کتاب‌شناسی ایشان در حوزه ی مذکور، به قرائت بخش‌هایی از آثار این متفکران پرداخت.

در ادامه، قربانعلی پورمرجان - رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا - در آغاز سخنان خود از قربانیان حملات تروریستی پاریس یاد و مقاله خود را با عنوان "هنر و معماری مسیحی در ایران" ارایه کرد.

وی گفت: سخن از هنر در تمامی مکاتب و اندیشه های بشری رایج بوده و ادیان الهی نیز، به ابعاد هنر پرداخته و آن را تبیین کرده‌اند؛ تا جائی که هنر در زوایای درونی و بیرونی این ادیان مشهود بوده و مراکز دینی مملو از هنرهای انسانی هستند که در خدمت دین قرار گرفته‌اند. اگر چه برخی هنرمندان فارغ از نگاه دینی و مذهبی خود، بر اساس واقعیت های محیط و جامعه شان دست به ابتکارات هنری زده و آثار خود را خلق می کنند، ولی اندیشمندانی همچون علامه جعفری با نگاه فلسفی و جهان بینی اسلامی تلاش کرده اند تا ذات هنر را واکاوی کرده، فلسفه هنر را تبیین کرده، زیبایی هنر را در کنار فلسفه هنر معنا کنند.

رایزن فرهنگی ایران در ادامه با ارایه مصادیقی تاریخی از همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان مختلف در ایران، بیان کرد: در چنین فضایی، مسیحیان ارمنی، آشوری و کلدانی در ایران برای خلق آثار هنری خود مطابق باورهای دینی شان، مجال کافی داشته و در این مجال، به غنا، تنوع و بالندگی فرهنگ هنری ایران یاری رسانده اند. آن چه در خصوص هنر مسیحی جمعیت ارامنه در ایران معاصر حائز اهمیت است، در هم تنیدنگی این هنر در بدنه هنر ایرانی – اسلامی است.

مقاله پایانی بخش نخست این همایش با عنوان "باغ های غربی و شرقی: عناصر هنر سنتی در اندیشه Attilio Mordini" توسط Alberto Perani ارایه شد.

در آغاز بخش دوم این همایش، علی جعفری - فرزند علامه محمد تقی جعفری و رییس بنیاد تدوین و نشر آثار علامه جعفری - مقاله خود را با عنوان "جایگاه و ارزش هنر نزد پیروان ادیان ابراهیمی" ارایه کرد.

سخنران بعدی این همایش، Maria Rosaria D’Acierno نویسنده مقدمه برگردان ایتالیایی کتاب "زیبایی شناسی و هنر از دیدگاه اسلام" بود. سخنرانی پایانی همایش را هم جواننا مالادرودو - شاعر و طراح مسلمان ایتالیایی - انجام داد. وی که بازبینی متن برگردان ایتالیایی کتاب "زیبایی شناسی و هنر از دیدگاه اسلام" اثر علامه محمد تقی جعفری را برعهده داشته است، طی سخنانی با ابراز خرسندی از مشارکت در انتشار کتاب مذکور، هنر اسلامی، به ویژه نگارگری، سرامیک و خوشنویسی را منظر زیبایی شناسانه خود به روح اسلام و هنر خوشنویسی را از حیث نگارش متون مقدس، هنری تعالی دهنده معرفی کرد.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
اردوی اندیشه مطهر-مدرسه مولوی علامه ابوذر اندیشه