خدا در دنیای ذهنی بچه ها چه شکلی است؟

خراسان/ بچه های به ظاهر کوچک ما که در حال دویدن از این طرف به آن طرف هستند و با جیغ و داد و فریاد گاهی سرمان را می برند، دنیای ساده اما بسیار حساس و مهمی دارند. دنیایی بسیار بزرگ با بی نهایت سوال، تجربه و کنجکاوی. آن ها دنیای دینی هم دارند که متناسب با رشد فکری شان در آن زندگی می کنند. وقتی می خواهیم وارد این بُعد دنیای آن ها شویم، باید کاملا حواسمان را جمع کنیم که از چه دری وارد و با چه شیوه و هیبتی در آن ظاهر شویم تا مبادا این بعد از دنیایشان را خراب کنیم! برای این کار هم بسیار مهم است که بدانیم ویژگی های دنیای دینی فرزندمان در دوره های سنی مختلف چگونه است؟ این اطلاعات و آگاهی ها به ما کمک می کند تا بدانیم در برابر پرسش های آن ها باید چه پاسخی و با چه گستره اطلاعاتی بدهیم و چه بگوییم.
بنا به گفته دکتر باهنر؛ استاد و عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) کودکان در سه مرحله سنی در سه دنیای دینی سیر می کنند.
3 دنیای دینی در 3 دوره سنی
1- دنیای شهودی. این ویژگی ذهنی خردسالان و کودکان تا سنین حدود 7 و 8 سالگی است. در این سن، تصور کودکان از مفاهیم دینی شبیه دنیای افسانه هاست. یعنی روابط مسایل مختلف با هم تابع عقل و منطق نیست. خداوند در این دنیا موجودی است که می تواند کارهای عجیب و غریبی انجام بدهد، می تواند زمین را به آسمان ببرد، همه چیز را بر هم بزند و ... خدا در ذهن کودکان همانند یک انسان است و همان کارهایی را می کند که انسان ها انجام می دهند. خدا برایشان مثل پدر و مادر و بیشتر پدرشان است که معمولا خانه ای هم در بلندترین نقطه قابل تصور آن ها مثل بلندترین درخت محله شان دارد. آن ها از پیامبر هم تنها تصوری که دارند یک انسان بسیار مهربان و خوش اخلاق است و معجزه برایشان مفهومی بسیار حیرت انگیز دارد؛ همانند افسانه ها.
2- دنیای عینی. کودکان 7 و 8 ساله تا حدود 13 و 14 ساله در این دنیا سیر می کنند. آن ها همه چیز را به صورت کاملا ملموس تجربه می کنند، می بینند، می شنوند و آن را لمس می کنند؛ پس مفهوم خدا هم باید برایشان از چنین ویژگی هایی برخوردار باشد وگرنه چون نمی توانند به صورت انتزاعی درکی از این مفاهیم داشته باشند، دچار سردرگمی و تلاطم می شوند. نهایت چیزی که آن ها می توانند از خدا درک کنند و به زبان بیاورند این است که «خدا مثل فرشته است»، «خدا مثل نور است». او حالا می داند خدا مثل پدرش نیست؛ اگر چه می داند خدا مثل فرشته و نور هم نیست؛ ولی نمی تواند بفهمد چیست. جذاب ترین مفهومی نیز که از پیامبر درک می کنند، معجزه اوست که برایشان این معنا را دارد که پیامبر انسانی معجزه گر است.
3- دنیای انتزاعی. از سنین 13 و 14 سالگی به بعد کودکان وارد دنیای انتزاعی و شبیه دنیای بزرگ ترها می شوند و می توانند مفاهیم اعتقادی مثل خدا، دین، نبوت، معاد و ... را درک کنند.


منبع: خراسان