ایده‌هایی برای احیای هفته مرده کتاب

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بیست و سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران صبح امروز با حضور اهالی فرهنگ در حرم بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و تجدید میثاق با آرمان‌های امام خمینی(ره) با شعار «ایران با کتاب،‌ ایران پرامید»‌ رسماً آغاز به کار می‌کند.

نگاهی به جدول برنامه‌های این دوره هفته کتاب نشان می‌دهد که قرار است یا همایشی در راستای تجلیل از فعالان کتاب و کتابخوانی و یا جشنواره‌ای در حوزه کتاب و کتابخوانی برگزار شود،‌ این جدول فارغ از هر نوع برنامه تازه، پویا و هیجان‌انگیز در حوزه کتاب و کتابخوانی است. نقصی که به نظر می‌رسد هفته کتاب سالهاست به آن دچار شده و برای سالیان متمادی تبدیل به یک عادت تکراری که صرفاً تعدادی از نهادها و سازمان‌ها برنامه‌هایی نمایشی برای بزرگداشت کتاب و کتابخوانی تدارک می‌بینند، شده است.

نامگذاری هفته‌ای به نام کتاب و کتابخوانی در تقویم جمهوری اسلامی ایران که هر یک از روزهای این هفته به یکی از بخش‌های مرتبط با کتاب نامگذاری شده است، به نظر می‌رسد در ابتدای امر برای توجه بیشتر به کتاب و افزایش سرانه مطالعه در کشور بوده است. هدفی که هرچه از برگزاری دوره‌های مختلف هفته کتاب گذشته است،‌ از آن دورتر شده‌ایم.

در چند سال گذشته برخی از مسئولان و کارشناسان عرصه فرهنگ نیز این دغدغه را مطرح کردند که هفته کتاب نیازمند بازنگری و بازسازی مجدد است تا بتوان از خلال برگزاری آن تحرکی را در جامعه به لحاظ توجه به کتاب و کتابخوانی شاهد باشیم.

اینکه سازمان‌ها و نهادهای مختلف برنامه‌های تجلیلی و همایش‌های مختلفی را در حوزه کتاب برگزار می‌کنند، نه تنها در سطح جامعه بلکه حتی در سطح خواص مخاطب کتاب و کتابخوانی هیچ‌نوع تحرکی را ایجاد نمی‌کند. البته در یکی دو سال گذشته برخی پیشنهادها موجب شده تا در هفته کتاب، کتاب به میان مخاطبان برده شده و هفته کتاب اندکی از آن حالت فرمایشی و نمایشی خارج شود. به نظر می‌رسد پیشنهادهای دیگری نیز در این زمینه مطرح باشند.

هر ذهن خلاقی ممکن است ایده‌های حائز اهمیتی در حوزه کتاب و کتابخوانی برای مردمی‌کردن هفته کتاب داشته باشد. همچنان که در سالهای گذشته ایده‌هایی چون نذر فرهنگی از همین ذهن‌های خلاق برخاسته است.

در ذیل به برخی از ایده‌هایی که می‌توان در هفته کتاب با هزینه‌های اندک آ‌ن‌ها را اجرایی کرد و در مقابل نتایج قابل توجهی را شاهد بود،‌ اشاره می‌شود.

با توجه به اینکه نهادها و سازمان‌های مختلف از شهرداری گرفته تا نهاد کتابخانه‌های عمومی، کانون پرورش فکری کودک و نوجوان، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در برگزاری هفته کتاب وزارت ارشاد را یاری می‌کنند می‌توان از ظرفیت این ‌نهادها برای مردمی کردن هفته کتاب بهره مند شد.

با حمایت سازمان‌هایی چون سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران می‌توان نویسندگان را به مکان‌های عمومی جامعه و در دل مردم فرستاد تا با مردم ارتباط برقرار کنند و یا اینکه مانند سال گذشته یک روز را در کتاب فروشی‌ها سپری کرده و از نزدیک با مخاطبان آثار خود دیدار داشته باشند. تجربه سال گذشته نشان داده که این ایده‌های کوچک موجی از شادی و هیجان پیرامون کتاب را در جامعه بوجود می‌آورد. 

چهره‌های هنری، بازیگران و حتی مدیران فرهنگی از جمله افرادی هستند که توجه عموم را به خود و فعالیتشان جلب می‌کنند. بسیج عمومی برای حضور این چهره‌ها در کتابفروشی‌ها و تشویق مخاطبان برای خرید کتاب از دیگر راهکارهای انس با هفته کتاب توسط عموم مخاطبان و مردم جامعه است.  انتشار نمادین کتاب ولو به صورت تک نسخه مشابه آنچه که در نمایشگاه بیست و ششم کتاب تهران رخ داد نیز چه برای عموم و چه برای خواص قابل توجه خواهد بود اینکه مخاطبان از نزدیک با مراحل انتشار یک کتاب آشنا شوند می‌تواند در قدردانی آنها از کتاب سهیم باشد.  نمازهای جمعه علاوه براینکه اجتماع مسلمانان است کارکردهای بسیاری نیز به همراه دارد. توزیع کتاب بین نمازگذاران، برگزاری مسابقات کتابخوانی در نماز جمعه، برگزاری نمایشگاه‌های کتاب در حاشیه مسیرهای منتهی به مکان نمازجمعه و همچنین حضور کتاب و نویسندگان در مساجد از دیگر اقداماتی است که می‌توان برای عمومی‌تر کردن کتاب در جامعه استفاده کرد.  اخبار سراسری تلویزیون و رادیو  مخاطبان بسیاری را به همراه دارد. از این ظرفیت می‌توان برای معرفی کتابهای شاخص و ارزنده استفاده کرد. برای نمونه هر روز پس از اتمام خبرهای روزانه در هفته کتاب یک کتاب شاخص از شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی معرفی می‌شود.  طراحی محیط‌های عمومی همچون پارک‌ها، فضای سبزها، سینماها و ... با المان‌های کتاب و کتاب خوانی اقدامی است که در بسیاری از کشورهای جهان از جمله فرانسه و روسیه آزمایش شده و تجربه موفقی را پشت سر گذاشته است، اما در ایران تاکنون چنین تجربه‌ای را شاهد نبودیم. حتی برخی از کارشناسان پیشنهاد احداث بوستان کتاب و کتابخوانی را ارائه کردند که تاکنون اقدامی برای آن انجام نشده است.این بوستان می‌تواند به عنوان مکان یا پاتوقی برای اهالی کتاب و کتابخوانی باشد.  توزیع رایگان کتابچه‌های کوچک با موضوعات مختلف به همراه مجلات و نشریات اقدام دیگری است که می‌تواند موجب آشتی مخاطب با کتاب باشد، مشابه این اقدام را در سالهای گذشته شهرداری تهران در اتوبوس‌ها و متروها اجرایی کرد که البته ناتمام ماند.

انتهای پیام/

ویدیو مرتبط :
آموزش فروش کتاب ایده-جستجو کالا نرم افزار کتاب ایده