ازدواج محارم چالش جدی اهدای اسپرم

سلامت نیوز: در آغوش كشیدن و مهر ورزیدن به یك كودك و تجربه خوشایند‌ترین حس دنیا یعنی پدری و مادری آنقدر لذتبخش است كه كمتر انسانی در روی زمین پیدا می‌شود دلش نخواهد چنین حسی را تجربه كند. مطابق آمار و ارقام در تمام دنیا حدود 15 تا 20 درصد زوج‌ها نمی‌توانند چنین احساسی را تجربه كنند.همین امر موجب شده سوء‌استفاده‌های مختلفی را شاهد باشیم. خرید و فروش اسپرم نمونه‌ای از این سوء‌استفاده‌هاست؛ موضوعی كه هنوز مجوز شرعی و قانونی آن صادر نشده اما برخی به نام فروش اسپرم ورزشكاران و چهره‌ها سر زوج‌های نابارور كلاه می‌گذارند و پول‌های كلانی را به جیب می‌زنند.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جوان در گزارشی می نویسد: وقتی چند سالی از ازدواجت بگذرد و از راه‌های معمول نتوانی پدر یا مادر شوی ممكن است پایت به مراكزی كشیده شود كه نه فقط امكان داشتن فرزند را به تو می‌دهند بلكه منویی جلویت می‌گذارند تا انتخاب كنی دوست داری فرزندت شبیه به چه كسی باشد. اسپرم افراد خوش تیپ، اسپرم افراد نخبه و دانشمند و اسپرم ورزشكاران انتخابی است كه زوج‌های نابارور می‌توانند در برخی از مراكز داشته باشند و بنا به گزارشی كه چند روز پیش در یكی از رسانه‌ها منتشر شده برای خرید اسپرم باید از 3 تا 100 میلیون هزینه كنید. تفاوت این قیمت‌ها بستگی به تفاوت اسپرمی دارد كه شما می‌خواهید.

بر اساس اخبار منتشره اسپرم 100 میلیونی متعلق به یك ورزشكار معروف بوده است. رضا سامانی، دبیر كمیته اخلاق پزشكی پژوهشكده رویان خرید و فروش و اهدای اسپرم در پژوهشگاه رویان را تكذیب كرد. وی در عین حال در پاسخ به این سؤال كه آیا اهدای اسپرم و خریدوفروش آن در كشور انجام می‌پذیرد یا خیر، به فارس گفت: در كشور بیش از 85 مركز درمان ناباروری داریم كه ممكن است در تعدادی از آنها خریدوفروش اسپرم انجام شود و بنده دراین‌باره بی‌اطلاع هستم.

ناباروری مشكل 20 درصد زوج‌هالقاح مصنوعی به یك فرآیند پزشكی گفته می‌شود كه در آن تخمك‌های بارور را از بدن زن گرفته و همراه با اسپرم‌های بارور یك مرد در آزمایشگاه، آماده جنین‌سازی می‌كنند.طبق آمارها یكی از پنج دلیل اصلی متاركه زوج‌های ایرانی، ناباروری یكی از زوجین است. به گفته محمدمهدی آخوندی، رئیس پژوهشگاه باروری و ناباروری ابن‌سینا برای نخستین‌بار طی آمارگیری كه بین ۱۷ هزار زوج ایرانی در سراسر كشور انجام گرفت، مشخص شد كه 2/20 درصد زوجین ایرانی نابارورند. این آمار میزانی بالاتر از میانگین ناباروری در جهان را نشان می‌دهد. به گفته آخوندی، براساس آمار جهانی حدود 40 درصد عوامل ناباروری مردانه و 40 درصد آن زنانه است. همچنین، حدود 15درصد عوامل مشترك و حدود 5 درصد نیز عوامل ناشناخته هستند. طبق آمارهای موجود، در حال حاضر حدود 3 میلیون نفر از زوج‌های كشور از مشكلات ناباروری رنج می‌برند و سالانه حدود 15 درصد نیز به جمعیت زوج‌های نابارور كشور اضافه می‌شوند اما با وجود این بسیاری از این ناباروری‌ها از طرق مختلف قابل درمانند. تحریك تخمك‌گذاری، ‌روش IUI یا تلقیح مصنوعی اسپرم، روش IVF با انجام لقاح تخمك و اسپرم در خارج از بدن، ‌میكرو انجكشن یا تزریق آزمایشگاهی اسپرم به تخمك، ‌اهدای جنین و در نهایت رحم جایگزین از جمله مواردی است كه با توجه به دلایل ناباروری زوجین برای آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اهدای اسپرم اما از جمله روش‌هایی است كه هنوز به لحاظ شرعی و قانونی در كشورمان پذیرفته نشده است.

اهدای جنین تنها روش قانونی در ایرانبه گفته رضا سامانی، دبیر كمیته اخلاق پزشكی پژوهشكده رویان به‌طور كل چهار نوع اهدا در كشور انجام می‌شود كه شامل اهدای تخمك، اهدای رحم جایگزین، اهدای اسپرم و اهدای جنین می‌شود كه از این بین، اهدای اسپرم در این پژوهشگاه به‌هیچ‌عنوان انجام‌نشده و نخواهد شد. دبیر كمیته اخلاق پزشكی پژوهشكده رویان درباره اهدای جنین نیز گفت: برای هر زوج ناباروری كه به این پژوهشكده برای باروری مراجعه می‌كنند، تعدادی زیادی جنین تولید می‌شود؛ یكی از جنین‌ها به مادر منتقل می‌شود و در صورتی كه باروری موفق نباشد از باقی جنین‌های تولیدشده استفاده می‌شود و در صورتی كه عمل موفقیت‌آمیز باشد بقیه جنین‌ها فریز و در رویان ذخیره‌ می‌شوند.وی ادامه داد: در این بین اگر زوج دیگری برای درمان ناباروری به این پژوهشگاه مراجعه كنند، با رضایت زوج‌ها از جنین‌های فریز شده برای آنها استفاده می‌شود. وی در پایان گفت: در ایران تنها اهدای جنین بر اساس قانون و كاملاً قانونی انجام می‌شود و در بقیه موارد اهدا قانون منظمی تدوین ‌نشده است و تنها بر اساس فتواهای شرعی گرفته‌شده صورت می‌پذیرد كه نیاز است برای حل برخی مشكلات قانون مشخص و جامعی برای آن دیده شود، البته در یك سال گذشته پیگیر تهیه پیش‌نویسی برای تدوین این قوانین هستیم كه امیدواریم به‌زودی انجام شود.

ازدواج محارم چالش جدی اهدای اسپرمدر اروپا موضوع اهدای اسپرم یا تخمك با چارچوب‌های شدید اخلاقی و قانونی روبه‌رو است كه افراد اهداكننده یا پذیرنده به موجب آن، نمی‌توانند از هویت یكدیگر مطلع شوند یا در این بین مبالغ سنگینی رد و بدل می‌شود اما همزمان شاهدیم كه در برخی دیگر كشورها همچون ایالات متحده امریكا، این چارچوب‌ها قرار داده نشده و با توجه به نگاه بازار آزاد به این موضوع به هیچ وجه مسائل اخلاقی و انسانی آن مهم نبوده و بیشتر وجه اقتصادی آن مهم است. فاكس‌نیوز در گزارشی از نگرانی كارشناسان امریكایی درباره این مسئله نوشته است. بر اساس این گزارش آنان نگرانند فقدان مقررات در مورد اهدای اسپرم به ازدواج محارم منجر شود. از آنجایی كه مقوله اهدای اسپرم فاقد مقررات است در بسیاری از موارد امكان دارد كه یك پدر دارای كودكان بسیاری باشد و این نوزادان حاصل از اسپرم اهدا شده پدر مشترك به صورت غیر عمد و ناخواسته با خواهر یا برادر خود ازدواج كنند. كودكانی كه از یك اهداكننده مشترك حاصل شده‌اند، ممكن است دارای ژن‌های بیماری‌‌زای مشابهی باشند و آن ژن را در جمعیت منتشر كنند. هم اكنون در فرانسه و سوئد قوانین محدودكننده اهدای اسپرم وجود دارد اما در امریكا درباره این موضوع قانون مشخصی وجود ندارد و تنها اصول راهنمای مورد توصیه، ملاك عمل هستند.

نگاه فقهی به فروش یا اهدای اسپرماگر به سراغ استفتائات فقهی بروید در پاسخ تمامی علما به سؤال «تزریق نطفه مرد اجنبی به رحم زنی كه شوهرش فاقد اسپرم است»، ‌جایز نیست و اشكال دارد است. آیت‌الله سیستانی در این باره می‌گوید:‌جایز نیست ولی اگر تخمك زن را با اسپرم مرد در خارج از رحم بارور كنند و سپس در رحم قرار دهند جایز است و در این صورت هم فرزند آن مرد نخواهد بود بلكه فرزند صاحب اسپرم است. دفتر حضرت آیه‌الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) پاسخ داده‌اند «‌تلقیح زن از طریق نطفه مرد اجنبى فى نفسه اشكال ندارد، ولى باید از مقدمات حرام از قبیل نگاه و لمس حرام و غیر آنها اجتناب شود، به هر حال در صورتى كه با این روش كودكى به دنیا بیاید ملحق به شوهر آن زن نمى‌‌شود، بلكه ملحق به صاحب نطفه و به زنى است كه صاحب رحم و تخمك است»‌. اما برخی از علما هم با این موضوع مخالفند. این مسئله از جمله مسائل فقهی‌ای نیست كه درباره آن اتفاق‌نظر وجود داشته باشد.

سقوط در چاله علماینجا پای تولد و سرنوشت یك انسان در میان است. برای صدور یا عدم صدور جواز در چنین مسئله‌ای نیازمند مطالعات و بررسی‌های فقهی، ‌حقوقی و اخلاقی هستیم تا مبادا یك بار دیگر انسانیت در چاله علم و تکنولوژی سقوط كند.

ویدیو مرتبط :
بهائیت و مسأله ازدواج با محارم