علت خشکی چشم و بهترین درمان برای زنان

علت خشکی چشم در زنان و راههای درمان

خشکی چشم باید سریعا درمان شود چرا که علاوه بر مشکلات ابتدایی می تواند منجر به آسیب رساندن به قرنیه و سیستم کلی ساختمان چشم شود. گاهی اختلالات هورمونی و گاهی تغییرات در عادات روزانه می تواند از علت های اصلی خشکی چشم باشد.

خشکی چشم یکی از مشکلات آزاردهندهٔ چشمی است. در سراسر دنیا، بیشترین افرادی که با شکایت از خشکی چشم به متخصصان مراجعه می کنند زنان هستند زیرا تغییرات و اختلالات هورمونی در زنان به مراتب بیشتر از مردان دیده می شود. اما در مورد خشکی چشم، برخلاف معمول که هورمون های زنانه باعث شیوع بیشتر عارضه ای در زنان می شوند، عامل اصلی بروز آن کم شدن هورمون های مردانه است. در دوران بارداری و یائسگی، به دلیل برهم خوردن تعادل هورمون های زنانه و مردانه در بدن، ترشح اشک مختل می شود و خشکی چشم به وجود می آید. بنابراین، برای پیشگیری از ضایعات جدی تر چشمی نظیر آسیب قرنیه و کاهش بینایی، تشخیص سریع و درمان خشکی چشم، بخصوص در این مراحل از زندگی زنان ضروری است.

علت خشکی چشم در زنان چیستدلایل اصلی خشکی چشم

اشک ماده ای بسیار مهم و ارزشمند در محافظت از سطح چشم است. اگر در ترشح اشک به طور متوالی یا مکرر اختلالی ایجاد شود، فرد دچار خشکی چشم خواهد شد. عوامل مختلفی در بروز خشکی چشم مؤثرند. کاهش رطوبت محیطی، مشکلات پلکی، مصرف برخی داروهای خوراکی، استعمال سیگار، مصرف مکمل های ویتامین، دردهای مفصلی و درمان های هورمونی ازجملهٔ این عوامل اند. سن و جنس نیز از عواملی هستند که در ابتلا به خشکی چشم مؤثرند. خشکی چشم در زنان، بخصوص زنان یائسه، بیشتر از مردان دیده می شود. نکتهٔ بسیار مهم در ترشح طبیعی اشک و مرطوب ماندن سطح چشم، وجود میزان مطلوب آندروژن ها یعنی هورمون های مردانه است. هورمون های مردانه در هر دو جنس زن و مرد وجود دارند اما در مردان به میزان بیشتری تولید می شوند. با افزایش سن، سطح تمام هورمون ها ـ زنانه و مردانه ـ در خون کاهش می یابد. میزان افت هورمون های مردانه در بدن زنان به مراتب بیشتر است. بنابراین، خشکی چشم که اساساً ناشی از کاهش میزان هورمون های مردانه است، در زنان بیشتر و زودتر بروز می کند. متأسفانه، خشکی مزمن چشم با ضایعات قرنیه همراه است و در صورت بی توجهی به درمان مناسب، کاهش بینایی را در پی خواهد داشت. بنابراین، هرگونه احتمال خشکی چشم باید حتماً بررسی شود. 

عوامل تشدیدکنندهٔ خشکی چشم نظیر خشکی هوا، موتورسواری، دوچرخه سواری و حرکت در هر شرایطی که چشم در معرض باد قرار گیرد، استفاده از لنزهای تماسی، فعالیت هایی نظیر مطالعه، کار در شب، کار با کامپیوتر، و کار در هوای خشک و با رطوبت پایین بهتر است در مبتلایان به این عارضه محدود شود. البته استعمال دخانیات (تنباکو و نیکوتین) نیز برای این افراد بخصوص در دوران بارداری ممنوع است. 

راههای درمان خشکی چشم

درحال حاضر پیشنهادهای گوناگونی برای درمان خشکی چشم ارائه می شود، اما درمان معمول و مرسوم، که اکثر چشم پزشکان و متخصصان روماتولوژی به بیشتر بیماران خود توصیه می کنند، استفاده از اشک مصنوعی به جای اشک طبیعی است. امروزه انواع گوناگون اشک مصنوعی به راحتی در دسترس است. باید دانست که اغلب این اشک های مصنوعی فقط جنبهٔ تسکین دهنده دارند و خشکی چشم را درمان نمی کنند.

همچنین داروهای ضدالتهابی زمینه های کاهش ترشح اشک را بهبود می بخشند و تا حدودی خشکی چشم را درمان می کنند. باید به خاطر داشت که نوع درمان انتخابی تا حدود زیادی به نوع و علت بروز خشکی چشم بستگی دارد. درمان های موجود به ترتیب زیر طبقه بندی می شوند: ـ استفاده از اشک مصنوعیِ حاوی مادهٔ محافظ برای جلوگیری از فاسد شدن آن؛ ـ استفاده از اشک مصنوعی بدون مادهٔ محافظ؛ ـ کنترل عوامل محیطی نظیر باد، رطوبت، مواد محرک و حساسیت زا، دود، دخانیات، بخار و مه؛ ـ استفاده از مواد ضدالتهاب موضعی برای سطح چشم؛ ـ کنترل داروهای مصرفی نظیر داروهای مُدر، ضدحساسیت ها و ضدافسردگی ها؛ ـ بستن مجاری خروج اشک با مواد کلاژن، پلاستیک یا سیلیکون؛ ـ استفاده از مواد تحریک کنندهٔ غدد مترشحهٔ اشک (مصرف این داروها در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود)؛ ـ استفاده از داروهای جدیدی که جنبهٔ تحقیقاتی دارند و به طور معمول در دسترس نیستند.

ترکیب دارویی جدیدی به صورت قطرهٔ موضعی تولید شده (Cyclosporine) که انقلابی در درمان و پیشگیری از خشکی چشم پدید آورده است. این دارو، ضمن کاهش تورم سطحی چشم، باعث پایداری بیشتر اشک در چشم می شود و به نحو چشمگیری در درمان خشکی چشم مؤثر است.. در نهایت، برای افرادی که به هیچ درمان دارویی پاسخ نمی دهند، پلاک مخصوصی در سوراخ خروج اشک که در گوشهٔ داخلی پلک تحتانی قرار گرفته است تعبیه می شود تا تخلیهٔ اشک را به حداقل برساند.

خشکی چشم در دوران بارداری

خشکی چشم در دوران بارداری بسیار شایع است، اما متأسفانه به عنوان نشانهٔ تأییدشدهٔ بارداری مطرح نشده است. در دوران بارداری، ترشح هورمون های زنانه افزایش می یابد. این تغییر کاملا ً طبیعی است، یعنی در این مرحله از زندگی زنان و به دنبال تغییراتی که در سیر بارداری ایجاد می شود، نشانهٔ سلامت است و نه بیماری. میزان بالای هورمون های زنانه در دوران بارداری، بخصوص در سه ماههٔ آخر، باعث برهم خوردن آشکار تعادل میان سطح آنها و سطح هورمون های مردانه در خون می شود و احتمال ابتلا به خشکی چشم را در زنان باردار افزایش می دهد. به طورکلی، در دوران بارداری و شیردهی، میزان ترشح هورمون های مردانه و تأثیرات آنها در زنان کاهش می یابد. در سه ماههٔ اول بارداری، تهوع و استفراغ، بخصوص در بارداری اول، سبب کاهش مایعات بدن می شود. داروهای ضدتهوعی نیز که معمولا ً در این زمان تجویز می شوند این وضعیت را تشدید می کنند. در نتیجه، ترشح اشک هم کمتر و خشکی چشم شایع می شود. نکتهٔ قابل توجه در زنان باردار دچار تهوع و استفراغ مداوم این است که از دست دادن آب بدن از طریق استفراغ، همراه با دریافت کم مایعات خوراکی به علت بروز حالت تهوع و نیز مصرف داروهای ضدتهوع که ترشحات بدن را کاهش می دهند، تولید اشک را کم می کند. این وضعیت بخصوص در زنان بارداری که از لنزهای تماسی (برای رفع عیوب انکساری یا با مقاصد زیبایی) استفاده می کنند بسیار شدیدتر است. به طورکلی، زنان باردار باید نسبت به خشکی چشم حساس باشند، به ویژه اگر قبل از بارداری نیز به خشکی چشم و کاهش ترشح اشک مبتلا بوده اند. ضمن آنکه بارداری را دورانی هیجان انگیز و زیبا در زندگی زنان می دانیم، تردیدی وجود ندارد که رعایت نکات توصیه شده برای حفظ سلامت چشم ها در این دوران ضروری است.

خشکی چشم زنان در دوران یائسگی

علت خشکی چشم زنان و راههای درمان خشکی چشم

دوران یائسگی با حملات گرگرفتگی، نوسانات خلق وخو و خشکی چشم همراه است و کمبود اشک در این مرحله از زندگی زنان باعث آزردگی آنان می شود. در دوران یائسگی، به دلیل کاهش تولید هورمون در بدن، ترشح اشک در چشم هم کم می شود و نهایتاً به خشکی چشم، تورم و التهاب آن می انجامد. البته نباید فراموش کرد که سابقهٔ ابتلا به خشکی چشم یا وجود زمینهٔ ارثی و فامیلی نیز در بروز این عارضه مؤثر است. در دوران یائسگی، استفاده از لنزهای تماسی، وجود ضایعات پلکی، مصرف داروهای مدر و ضدحساسیت و ضدافسردگی و داروهای پایین آورندهٔ کلسترول خون، ابتلا به بیماری های با علت ناشناخته که با کاهش قدرت ایمنی بدن همراه اند، و همچنین استفاده از برخی لوازم آرایشی نظیر ریمل و خط چشم به دلیل افزایش تحریکات پلکی ممکن است سبب تشدید خشکی چشم شوند.

توصیه های رفع خشکی چشم به زنان یائسه

به زنانی که در سنین یائسگی قرار دارند و در معرض خطر ابتلا به خشکی چشم هستند توصیه می شود که حتی الامکان از لوازم آرایشی که کمترین حساسیت زایی را دارند استفاده کنند. ▪خشکی چشم در زنان به مراتب شایع تر از مردان است. ▪درمان متداول خشکی چشم استفاده از اشک مصنوعی است. ▪ تهوع و استفراغ سه ماههٔ اول بارداری باعث کاهش مایعات بدن ازجمله اشک می شود. ▪ خشکی چشم بخصوص در زنانی که از لنزهای تماسی استفاده می کنند شدیدتر است. ▪سابقهٔ ابتلا یا وجود زمینهٔ ارثی خشکی چشم در ایجاد این عارضه مؤثر است. ▪استفاده از ریمل و خط چشم به دلیل افزایش تحریکات پلکی ممکن است سبب تشدید خشکی چشم شود. ▪ خشکی چشم اساساً ناشی از کاهش میزان هورمون های مردانه است. ▪خشکی چشم ممکن است با ضایعات جدی قرنیه همراه شود. ▪ هنگام مطالعه یا کار با کامپیوتر باید مکرر پلک زد.

خشکی چشم ، علت خشکی چشم زنان و راههای درمان آن

ویدیو مرتبط :
درمان خشکی چشم - مرکز چشم پزشکی دکتر علیرضا نادری