سرمقاله آفرینش/ نیاز به خانه‌تکانی اساسی در فضای آموزش عالی

سرمقاله آفرینش/ نیاز به خانه‌تکانی اساسی در فضای آموزش عالی

آفرینش/ « نیاز به خانه‌تکانی اساسی در فضای آموزش عالی » عنوان یادداشت روز روزنامه آفرینش به قلم دکتر حسین امیدوار است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

اتفاق جدیدی که بعد از برجام، در فضای آموزش عالی کشور شاهدش هستیم؛ آغاز فصلی نو برای شروع دور جدیدی از همکاری، تعامل و مراودات علمی بین دانشگاه‌های ما با دانشگاه‌های سایر کشورهاست.
در همین راستا اخیرا اقداماتی به منظور برقراری روابط علمی دوجانبه به وقوع پیوسته که انعقاد تفاهم نامه 10 دانشگاه برتر کشور با دانشگاههای روسیه، بازدید هیات سوئیسی از دانشگاه شیراز، بازدید هیاتهای اسپانیا و چین از دانشگاه صنعتی اصفهان، بازدید مسئولان دانشگاه EPFL سوئیس از دانشکده معماری دانشگاه یزد و... از جمله آن‌ها بوده است. در همین رابطه، یکی از مسائل اصلی که به نظر می‌رسد آموزش عالی ما این روزها و در سرآغاز این فصل تازه، به شدت بدان نیازمند است؛ تصمیم‌گیری‌های دوراندیشانه برای مدیریت هدفمند این روابط است.
درواقع، حرکت حساب‌شده و جهت‌دار در ارتباطات بین‌المللی با دانشگاههای سایر کشورها چیزی است که می‌تواند نتایج مطلوبی را برای آموزش عالی ما به همراه بیاورد و این مدیریت هدفمند روابط، در درجه اول، شناسایی مشکلات و موانع را می‌طلبد تا بتوان در راستای آن برنامه‌ریزی نمود. واقعیت این است که برخی مشکلات سالهاست در فضای آموزش عالی ما به صورت مانعی در جهت توسعه علمی خودنمایی می‌کنند و با وجود این، هنوز هم دانشگاههای ما از قِبل آنها، در مضیقه‌اند. شناسایی این ضعف‌ها و مشکلات دیرینه و تلاش در جهت رفع آنها، چیزی است که می‌تواند مقدمات را برای پیشرفتهای علمی درون‌دانشگاهی و برون‌دانشگاهی کشور در کنار توسعه روابط بین‌المللی، تا حد زیادی هموارکند.
یکی از معیارهایی که می‌تواند در راستای ایجاد یک خانه‌تکانی اساسی در فضای آموزش عالی، راهگشا باشد، بررسی و تطابق وضعیت دانشگاه‌های ما با ملاک‌ها و معیارهای موجود در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی دانشگاه‌ها در سطح جهان است. در سال‌های اخیر، رتبه‌بندی‌های زیادی منتشر شده که دانشگاه‌های مختلف جهان را با توجه به معیارها و شاخص‌های مختلف علمی، پژوهشی، رفاهی و... ارزیابی کرده و رتبه و جایگاه هر دانشگاه را با توجه به ملاکهای مذکور نشان داده است. رتبه‌بندی‌هایی که دانشگاه‌های ما تاکنون جایگاه قابل‌توجهی در آن‌ها نداشته‌اند.
مشکلاتی که جامعه آموزش عالی ما با آن مواجه است را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم نمود. دسته اول آن‌هایی هستند که اگرچه وجودشان در بدنه آموزش عالی، به اعتبار و جایگاه علمی آن لطمه می‌زند اما آن‍قدرها تعیین‌کننده نیست. دسته دوم مواردی هستند که زمینه‌ساز و بسترساز بروز مشکلات و نتایج ضعیف بعدی می‌شوند و تا زمانی‌که برای حل آن‌ها، اقدام اساسی صورت نگرفته، نمی‌توان انتظار گرفتن نتایج متفاوت را داشت.
این که هر سال، دانشگاه‌های ما با مساله کمبود بودجه مواجه‌اند و بودجه اختصاص داده شده به امور پژوهشی، به قدری ناچیز است که نمی‌توان آن را با بودجه‌ آموزش عالی در سطح جهان، مقایسه کرد، یکی از این مشکلات است که به طور مستقیم، رشد علمی دانشجویان، پیشرفت پژوهشی دانشگا‌ه‌ها و نتایجی را که این پیشرفت می‌تواند در سطح جامعه به وجود آورد، تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد و سایر مسائل و مشکلات از این سنخ که موجب می‌شوند دانشگاه‌ها به جای داشتن نقش اصلی در پیشرفت و توسعه جامعه، بیش از پیش به فرایند جدا شدن از جریان توسعه جامعه و درون‌گرایی و انزوای خود ادامه دهند.
در این رابطه، داشتن طرح و دورنمای مطابق با واقعیات موجود در آموزش عالی که بتواند این اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین مشکلات موجود را که همه نتایج بعدی بر روی آنها استوار می‌شود، رفع نماید، چیزی است که برای هر تغییری در عرصه جهانی بدان نیازمندیم. مسائلی از قبیل نیاز به بازنگری در روند آموزشی و نظام پژوهشی دانشگاه‌ها، هموار کردن راه برای ادامه تحصیل و فعالیت علمی دانشجویان با کم‌ترین دغدغه‌های ممکن همچون مشکلات مربوط به وضعیت خوابگاههای فرسوده و فضاهای آموزشی غیراستاندارد دانشگاه‌ها و موارد بسیار دیگر از همین نوع.درواقع، ایجاد مراودات علمی بین‌المللی اتفاق خوبی است که در کنار داشتن یک نقشه راه صحیح، واقع‌بینانه و حساب‌شده، می‌تواند جایگاه دانشگاههای ما را نسبت به قبل، دستخوش تحولات مثبت سازد. همان طور که برعکسش هم مصداق دارد و بدون داشتن دورنمای مشخص که مشکلات فعلی اساسی و البته قدیمی آموزش عالی ما را برطرف نماید، نمی‌توان به گرفتن نتایجی متفاوت، چندان امیدوار بود.

ویدیو مرتبط :
خانه تکانی