فلسفه باید از کلی‌گویی فاصله بگیرد تا وارد زندگی مردم شود

عطاءالله رفیعی آتانی، استاد دانشگاه و دبیر علمی کنگره علوم انسانی اسلامی در آستانه روز جهانی فلسفه (20 نوآمبر ـ 29 آبان) به خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس گفت: به اعتقاد بنده امروز مسئله ما در حوزه فلسفه، فلسفه مطلق نیست بلکه نیاز ما به فلسفه‌های درگیر در زندگی مردم است.

وی با اشاره به اینکه ما امروز خیلی به مسائل ناب فلسفی نباید تمرکز کنیم چرا که جامعه‌مان دچار این سنخ فلسفه نیست، توضیح داد: فلسفه باید به آنچه در زندگی مردم درگیر است بپردازد و مسائل حوزه‌های مختلف زندگی را بررسی کند.

رفیعی آتانی در ادامه اظهار داشت: مسائلی که ما امروز در زندگی داریم از وجوه مختلف بدان باید پرداخته شود چرا که بنیادی‌ترین وجه آن بحث فلسفه است، بنابراین فلسفه‌های مضاف به علوم مهمترین موضوعشان همین است. منتها یک اتفاقی که باید بیافتد این است که نباید به کلیات مسائل فلسفی اکتفا کنیم بلکه باید فلسفه‌ها را جزئی‌تر کرده و وارد وجوه مختلف آن شویم.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه فلسفه‌های مضاف را باید ریزتر کرده و به بخش های مختلف آن بپردازیم، اظهار داشت: نظیر فلسفه حکومت، روانشناسی، وجوه مختلف فلسفه اقتصاد و مدیریت و ...

وی همچنین یادآور شد: نکته دیگر این است افرادی که در حوزه‌های مختلف فلسفی فعالیت می‌کنند کمتر به سراغ ذخائر فلسفه اسلامی می‌روند و از آنها استفاده می‌کنند ضرورت ما این است که فلسفه اسلامی را ترویج دهیم خیلی‌ها هستند که به فلسفه‌های مضاف و حوزه‌های آن ورود می‌کنند اما تلاش می‌کنند فلسفه کار خاص خود را داشته باشند درحالیکه باید به سایر فلسفه‌های مضاف موجود هم لینک بزنیم منتها این فلسفه متون خاص اسلامی را می‌طلبد، این اتفاق باعث می‌شود تا فلسفه حیات دیگری در جامعه پیدا کند.

رفیعی آتانی در پاسخ به این سؤال که آیا پرداختن به مباحث فلسفی و پاسخگویی به پرسش‌های فلسفی در زندگی انسان دشواری ایجاد می‌کند، گفت:‌خیر اینطور نیست ما همه در زندگی‌مان با فلسفه روبه رو هستیم و مدام در حال پرسش‌ها و پاسخ‌های فلسفی هستیم اینکه ما چرا زندگی می‌کنیم، چرا درس می‌خوانیم، به کجا می‌خواهیم برویم، چرا فرزند دار می‌شویم و ازدواج می‌کنیم، اینها همه در زندگی و دستگاه عقلی برای ما پاسخ‌هایی دارد منها کسی باید پایه فلسفه اسلامی داشته باشد تا بتواند به این سوالات طبق فلسفه خودمان پاسخ دهد.

وی همچنین اظهار داشت: البته این نکته را در نظر داشته باشیم که ما براساس فلسفه اسلامی یک نوع به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم و براساس فلسفه غرب نوع دیگری پاسخ می‌دهیم البته خیلی سوالات هم برای ما هست که برایشان پاسخ پیدا کرده‌ایم با همه اینها ما امروز در مسلمات فلسفی زندگی می‌کنیم بنابراین نمی‌توان دچار مسائل و چالش‌های فلسفی نشویم به همین علت هم هست برخی تصور می‌کنند تفکر فلسفی انسان را به سختی و دشواری می‌اندازد درحالیکه این طبیعت زندگی است.

تفکر فلسفی انسان را به سختی و دشواری نمی‌اندازد سوالات مسلم ذهن انسان باید پاسخ گفته شود وگرنه انسان را دچار چالش‌هایی می‌کند

رفیعی آتانی با بیان اینکه روحیه پرسشگری و تفکر فلسفی باید از دوران کودکی پاسخ گفته شود و این نیاز ارضا شود، توضیح داد: به سوالات بنیادین زندگی باید از همان کودکی صحیح پاسخ گفته شوأ، چرا که اینها عام ترین قواعد زندگی هستند از جمله اینکه این عالم دارای خداوند است و گزاره‌های فکری بشر را تشکیل می‌دهند.

وی در ادامه یادآور شد: ممکن است بگوییم که کار رسانه این است که ذهن انسان‌ها را مشغول کرده و فرصت فکر کردن را از انسان گرفته است بهرحال اینگونه است که الان ذهن همه ما تبدیل به یک جمعه بازاری شلوغ شده است و ممکن است تنها در لحظات خاصی فرصت فکر کرده را بدست بیاوریم مثلا اینکه یک فردی ناگهان دچار بیماری لاعلاجی شود یا اینکه در ارتباطات اجتماعی یا تحصیل و ازدواج دچار شکست بنیان‌برافکن شود این باعث شود که یک مرتبه به فکر فرو برود که اصلا در کجا قرار دارد و با سوالات زیاد اساسی مجبور به پاسخ شود.

 رفیعی در پاسخ به این سؤال که آیا فکر فلسفی انسان را غمگین می‌کند، گفت:‌ خیر بعضی‌ها خود مشکل روحی و روانی دارند و آن را گردن مسائل دیگر می‌اندازند حتی برخی تصور می کنند نباید زیاد فکر کنند چرا که فیلسوف می‌شوند! ولی اینطور نیست این ذهن مشکل‌دار است که چنین تصوری دارد. اگر انسان طبیعی باشد اینطور فکر نمی‌کند و شیرین‌ترین بخش‌های زندگی‌اش آنجایی است که پرسش و تفکر می‌کند و بدان‌ها پاسخ می‌دهد.

این استاد دانشگاه در پایان تأکید کرد: در نهایت سؤالات بنیادین تأثیرات بنیادین هم در زندگی انسان می‌گذارد چرا که انسان را با مسائل اساسی روبه رو می‌کند وگرنه هیچگاه نباید منتظر تحولات بنیادین در تفکر و زندگی خود باشیم.

انتهای پیام/ک

ویدیو مرتبط :
نحوه اصلاح نیم فاصله برای وارد کردن متن به این دیزاین