سرمقاله خراسان/ ضرورت تدبیر برای ریسمان سیاه و سفید تحریم ها

خراسان/ « ضرورت تدبیر برای ریسمان سیاه و سفید تحریم ها » عنوان یادداشت روزِ روزنامه خراسان به قلم مهدی حسن زاده است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

با گذشت حدود 2 ماه از آغاز اجرای برجام، فرایند رفع تحریم ها، با حساسیت قابل توجهی از سوی فعالان اقتصادی و ناظران سیاسی پیگیری می شود. تردیدی نیست که ملموس ترین نتیجه اجرای برجام برای ایران رفع تحریم هایی است که تاثیر غیرقابل کتمانی بر اقتصاد ایران داشت و علاوه بر کاهش صادرات نفت به کمتر از نصف، موجب ایجاد موانع بسیار بر سر نقل و انتقال پول بین ایران و بسیاری از کشورها و بلوکه شدن بخشی از اموال ایران در دیگر کشورها شده بود. تحریم پدیده ای بود که هم دولت اثرات منفی آن را لمس می کرد و هم فعالان اقتصادی و مهمتر از همه مردم، با تاثیرات منفی آن مواجه شده بودند. با این حال همواره در فضای مذاکرات و حتی پس از توافق، این سوال مطرح بوده است که طرف مقابل و به ویژه آمریکا تا چه میزان در عمل از میراث به زعم خود مهم و اثرگذاری نظیر تحریم ها دل می کند. تصور می کنم در این نکته که آمریکا تمایل قلبی به توافق نداشت و ترس از شکسته شدن اجماع جهانی علیه ایران و سرپیچی اروپا از ادامه تحریم های ایران، آن ها را به سمت توافق با ایران کشاند، تردیدی نباشد، لذا طبیعی است که آمریکایی که سال ها ساختار پیچیده، منحصر به فرد و در عمل کارآمدی از تحریم ها علیه ایران را طراحی و اجرا کرده است، از هر تلاشی برای حفظ ولو نسبی این ساختار استفاده کند، با این حال تلاش و هوشمندی تیم مذاکره کننده، در کنار استقامت مردم و هدایت های خردمندانه رهبرانقلاب، آمریکا را به امضای سندی به نام برجام مجبور کرد که براساس آن باید این ساختار برچیده شود. با این حال طرف های ذینفع از رفع تحریم ها به ویژه فعالان اقتصادی اروپا، با این تردید مواجه بوده اند که آیا واقعا با وجود اجرای برجام، می توان با ایران مراوده اقتصادی داشت. این مسئله برای بانک های اروپایی جدی تر است، چرا که تحریم ها در حوزه بانکی با جدیت بیشتری اعمال شده بود و حتی به جرایم چندین میلیارد دلاری آمریکا علیه چند بانک اروپایی به اتهام همکاری با ایران در دوران تحریم ها منجر شده بود. در این میان حداقل از منظر فعالان اقتصادی اروپایی اگرچه متن برجام به لغو تحریم ها تصریح دارد، اما پیچیدگی های قانونی درباره قوانین و مقررات وضع تحریم ها در اروپا و آمریکا و به تناسب نحوه برداشته شدن آن، این شائبه را ایجاد کرده است که آیا تحریم ها به کلی و از اساس لغو می شود یا این که تحریم ها فقط تعلیق می شود؟ همچنین این تردیدها درباره مرز تحریم های هسته ای و غیر هسته ای نیز وجود داشته و دارد. همه این ها در شرایطی که طی روزهای اخیر با برخی حرف و حدیث ها درباره عمل نکردن طرف مقابل به برخی تعهدات خود در زمینه رفع تحریم ها و همچنین خبرها و اظهارنظرهای فعالان اقتصادی داخلی و اروپایی درباره روند کند رفع موانع بانکی و تردید بانک های اروپایی در برقراری مجدد روابط با ایران، مواجه هستیم، ما را به این جا می رساند که نسبت به روند برداشته شدن تحریم ها دقت و رصد جدی تری داشته باشیم. شاید البته بتوان بخشی از این پدیده را ناشی از آن چه که در نشست خبری دیروز رئیس جمهور عنوان شد دانست، آن بخشی از سخنان آقای روحانی که ضرب المثل معروف فارسی را بازگو می کند: «مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید می ترسد.» بانک های اروپایی با بارسنگین چندین میلیارد دلار مجازات های آمریکا علیه برخی از آن ها به دلیل همکاری با ایران، در شرایطی که متن حقوقی و پیچیده برجام (اگرچه این پیچیدگی گریز ناپذیر است) ممکن است تفسیر پذیر باشد، حق دارند در همکاری با ایران تردید داشته باشند، خصوصا در شرایطی که آمریکایی ها بعضا با برخی اظهارات خود سعی کرده اند تفسیری که رفع تحریم ها را نیم بند و نامطمئن تصویر می کند را تثبیت کنند.شاید بتوان گفت رهبر انقلاب پیش بینی ایجاد این ابهام و تردید در فضای رفع تحریم ها را داشتند و به همین دلیل طی چند نوبت نسبت به ضرورت اعلام رسمی و صریح لغو تحریم ها از سوی طرف مقابل اصرار داشتند، به ویژه در پیام تایید مشروط برجام، تصریح کرده اند: «لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلف طرفهای مقابل، تدارک شود، که از جمله آن اعلام کتبی رئیس‌جمهور آمریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر لغو تحریم ها است. در اعلام اتحادیه اروپا و رئیس‌جمهور آمریکا، باید تصریح شود که این تحریم ها به کلی برداشته شده است. هرگونه اظهارنظری مبنی بر این که ساختار تحریم ها باقی خواهد ماند، به منزله نقض برجام است.» این تصریح قطعا برای جلوگیری از این بوده که فضای ترس و تردید فعالان اقتصادی غرب و از جمله بانک های اروپایی برای همراهی با ایران بریزد و مارگزیده ها بفهمند که این ریسمان سیاه و سپید فقط ریسمان است، نه مار. اکنون نیز دیپلماسی کشور به ویژه در سطوح اجرایی کلان نظیر رئیس جمهور نیازمند اقدام قاطع برای شکستن فضای ترس حاکم بر بانک های اروپایی است و تقلیل فضاسازی ایجاد شده علیه همکاری با ایران به ترس مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید و یا این سخن رئیس جمهور محترم که ممکن است برخی اشکالات جزئی در مسیر اجرای برجام وجود داشته باشد، نمی تواند فضای تردید ایجاد شده در مسیر فعالیت بانک های اروپایی با ایران را رفع کند، چرا که زدودن این غبار نیازمند موضع قاطعی است که صدای رسای لغو تحریم ها را از لابه لای زمزمه های آمریکایی تداوم تحریم به گوش فعالان اقتصادی طرف مقابل و بانک های اروپایی برساند.


با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: خراسان