تفتان جاذبه گردشگری دشت کویر شرق ایران

تَفتان نام تنها آتشفشان فعال ایران است. این کوه در منطقهٔ جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته‌است. این قله در حدود چهار هزار متر از سطح آب‌های آزاد ارتفاع دارد و بلندترین قله در منطقه جنوب شرقی ایران است. نزدیکترین شهر به تفتان خاش است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان، تفتان در زبان پارسی به معنای مکان گرماست. این آتشفشان فعال است و گازهای گوگرد در دهانه آن منتشر می‌شوند. کوهنوردان عموما از یال غربی صعود می‌کنند که در آن پناهگاه مجهزی ساخته شده‌ است.

تفتان سرفراز نگین درخشان پهن دشت کویر شرق ایران زمین با شکوه و مقتدر، نشانه ثبات و پایمردی مردمان سخت کوش و غیور سیستان و بلوچستان، قرنهاست که با زیبایی‌های دل انگیزش مامن و میزبان کوهنوردان و گردشگران داخلی و خارجی است.

استان سیستان و بلوچستان سرشار از زیبایی‌های بی‌نظیر طبیعت بکر و دست نخورده‌ای است که می‌تواند این استان را به بهشت گردشگران تبدیل کند، از مهم‌ترین جاذبه‌های این استان آتشفشان نیمه فعال تفتان است.

این آتشفشان نیمه فعال است و از دهانه این کوه عظیم دود و گوگرد بیرون می‌آید و منظره‌ای بدیع را ایجاد کرده است.

در کنار گردشگری و طبیعت‌گردی، این منطقه بهشتی برای گردشگران علمی و زمین شناسان است و در فصول مختلف سال میهمان گردشگران داخلی و خارجی است.

عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: تفتان به عنوان یکی از جاذبه‌های نمونه گردشگری ملی و استانی به ثبت رسیده است.

عیسی ابراهیم‌زاده گفت: رشته کوه تفتان با مساحت کل 1800 کیلومتر مربع بین 5 .28 الی 30 .28 عرض شمالی و50 . 60 الی 15.61 طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد.

ارتفاع آن از سطح متوسط آب‌های خلیج فارس 3941 متر و نسبت به دشت‌های اطراف حدود 2000 متر است.

وی افزود: صعود به این قله از چهار مسیر امکان‌پذیر است، جبهه غربی به مسیر پناهگاه معروف است و مسیر شرقی از روستای ترشاب و مسیر شمالی از روستای تمین می‌گذرد.

ابراهیم‌زاده گفت: رشته کوه تفتان به طول 12 کیلومتر و دارای قله‌های متعدد است تا زاهدان 100 کیلومتر تا مرز میرجاوه 55 کیلومتر و تا دریای عمان 380 کیلومتر فاصله دارد.

وی افزود: برخی مناطق و محدوده‌های تفتان به علت گوگردی بودن از پیدایش شرایط زیستی گیاهی و جانوری ممانعت بوجود آورده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان که به همراه یک گروه علمی برای انجام تحقیقات از بخش‌های مختلف تفتان دیدن کرده است، ادامه داد: این کوه مورد احترام اهالی منطقه بوده و کوهنوردان زیادی را همه ساله به سوی خود جذب می‌کند.

وی گفت: در اطرف کوه تفتان دره‌های متعددی است که آب‌های قسمت شمال و شرق آن به صورت رودخانه لادیز و گزد به رود میرجاوه که امتداد رود تلخ آب است می‌ریزد و آب‌های دره‌های جنوبی تفتان از دره خاش می‌گذرد، درختان بنه، بادام کوهی، ارژن، سیاه چوب، گز و پوشش گیاهی آن آویشن، پونه، ریواس، کاسنی، پیاز کوهی است. در ارتفاعات کوه تفتان سه دریاچه وجود دارد که به سر دریا معروف است، این دریاچه در خط الراس ارتفاعات مرکزی رشته کوه تفتان و در قسمت شمال شرق روستای نرون و غرب قله قرار دارد.

ابراهیم‌زاده اظهار داشت: این دریاچه قابلیت قایقرانی در فصول گرم سال را دارد و می‌تواند سالانه هزاران گردشگر را به منطقه جذب کند.

وی افزود: دو دریاچه دیگر در قسمت شمال قرار دارد و با عمق کم آب آنها شیرین است و دیگری نسبتا دارای آب شور دائمی است، واژه تفتان را از کلمه تفت به معنی گرم و سوزان گرفته‌اند و این وجه تشبیه بخاطر خروج بخار آب و گوگرد از دهانه آن است، کوه تفتان در اصطلاح محلی به چهل تن معروف است و شایع است چهل تن از راشدین مذهبی در این کوه ناپدید شده‌اند و به همین دلیل به آن کوه چهل تن می‌گویند و شاخک شمال آن نیز به همین سبب به اسم کوه زیارت معروف است.

کوه تفتان دارای چهار قله به نام‌های زیارت قله شمالی، مادر کوه قله جنوبی و آتشفشانی است، قله شمال شرقی که صبح کوه نام دارد، قله‌ای که در مغرب مادر کوه است نر کوه نامیده می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان بیان داشت: ارتفاعات استان به دوران سوم و چهارم زمین شناسی و سنگ‌های آن اغلب آهکی، گچی و گوگردی است.

ابراهیم‌زاده گفت: پوسته اقیانوس هند با شیب بسیار تندی در زیر منطقه جنوبی استان سیستان و بلوچستان به داخل زمین می‌رود که یکی از علت‌های به وجود آمدن گل فشان و چشمه‌های آب معدنی در شرق قله و آب گرم فراوان منطقه است.

در طول سال بر قله تفتان برف نشسته و ماده خروجی از قله تفتان در صورتی که با آب مخلوط شود تولید اسید سولفوریک می‌کند که ماده بسیار خطرناکی است که در اصطلاح محلی به تیزآب سلطانی هم معروف است.

گیاه خاص منطقه تفتان زیتون وحشی، بنه، بادام کوهی، زرشک وحشی، پونه، درمنه، آویشن خار گلک و گرمونه است که برای دل درد بسیار مفید است و تقریبا تمام ارتفاعات را پوشانده است.

وجود این قله در استان علاوه بر تنوع آب و هوایی و حیات جانوری و گیاهی متنوع، منجر به تغییر و تنوع آب و هوایی در کل استان شده است.

وجود چشمه‌های معدنی طبیعی سرد و گرم و پوشش گیاهی نسبتا انبوه و در عین حال متفاوت و با تنوع گونه‌های خوب شامل درختچه بوته‌ای، دامنه‌های تفتان را نسبت به سایر مناطق متمایز کرده است.

هم‌چنین وجود درختان کهنسال و روستای دهپایید و سنگان با قدمت 1200 سال از دیگر جاذبه‌های گردشگری در تفتان است.

عضو علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان اظهار کرد: بیش از 70 نوع از پرندگان ایران و 1450 گونه جانوری در حوزه تفتان زیست می‌کنند.

اطلاعات لازم در خصوص تفتان در اختیار گردشگران قرار نگرفته است

فقدان اطلاع‌رسانی لازم و کمبود امکانات رفاهی و هم‌چنین بعد مسافت باعث شده هموطنان سایر نقاط کشور از این نعمت بزرگ و جذابیت‌های ویژه آن بی‌اطلاع باشند.

وی گفت: در حوزه تفتان حدود 34 طرح عملیاتی می‌توان اجرا کرد که می‌تواند زمینه‌های جذب گردشگر را فراهم کند.

وی افزود: احداث اکو پارک و موزه و حداقل هتل سه ستاره در حوزه خاش، دو رستوران درجه یک، مهمانپذیر ممتاز در خاش، دو دفتر خدمات مسافرتی، شهرک ییلاقی در منطقه سنگان و قهوه خانه سنتی و آلاچیق پیشنهاد شده که هنوز به مرحله اجرا در نیامده است.

اجرای طرح‌های مختلف زیربنایی و هم‌چنین تامین امکانات رفاهی در حوزه تفتان و خاش می‌تواند زمینه جذب گردشگران داخلی و خارجی را فراهم و اقتصاد منطقه را متحول کند.

این کوه در 55 کیلومتری شمال شهر خاش و 150 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان قرار دارد.

برای دیدن این زیبایی خلقت، باید زاهدان را در مسیر جاده خاش به سمت تفتان، ترک کردیم، با طی حدود 100 کیلومتر و گذر از کوه‌ها و تپه‌های بین راه، مشاهده مناظر زیبا و برخی روستاها هر فردی را به وجد می‌آورد و هر چه به مقصد نزدیکتر می‌شدیم بر سرسبزی و زیبایی و باشکوهی طبیعت افزوده می‌شد و تمامی تصاویر منقوش شده در ذهن از کویری بودن منطقه، رفته رفته از فکر و خاطر رخت بر می‌بندد.

با رسیدن به دوراهی خاش - تفتان وارد راه آسفالته فرعی می‌شویم و پس از طی حدود 10 کیلومتر روستاهای سرسبز حاشیه تفتان و شکوفه‌های درختان میوه طبیعت زیبای حاشیه تفتان را به رخ می‌کشد.

سفیدی برف قله تفتان از دور نمایان است، شکوه و عظمت این کوه سر به فلک کشیده انسان را محو تماشای زیبایی‌های خلق شده توسط نقاش هستی می‌کند.

هرچه به دامنه تفتان نزدیکتر می‌شویم، بر سرسبزی منطقه افزوده می‌شود و دو طرف جاده شاخه‌های آویزان از دیواره باغ‌ها مرا به یاد کوچه باغ‌های شهر حافظ می‌اندازد، اینجا بهشتی کوچک از خلقت است، دشت‌های سرسبز، باغ‌های زیبا، چشمه سارها و آب جاری در رودخانه‌ای که از قلب تفتان سرچشمه می‌گیرد، همه و همه نشان از جذابیت تفتان و حاشیه آن دارد.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
بازدید از جاذبه های گردشگری کویر مرنجاب