واقعیت رویارویی ترکیه و روسیه/ حسن بهشتی پور*

ترکیه در واقع با هدف قرار دادن جنگنده روسی بیش از هر چیز دیگری یک هدف خاص را دنبال می کرد و آن جلب حمایت ناتو برای تغییر وضعیت در سوریه است. زیرا مقام های آنکارا در روز های اخیر شاهد نزدیک شدن مواضع غرب بویژه امریکا و فرانسه به مواضع روسیه در قبال سوریه بودند. بلوک غرب و در رأس آن امریکا در سه مورد باقی ماندن اسد در قدرت، تشکیل دولت ائتلافی با حضور اسد و مخالفان معتدل دمشق با هدف حفظ ساختار قدرت و همکاری برای از بین بردن داعش با روسیه هم نظر شده اند. اما شرایط و توافق های احتمالی انجام شده به هیچ عنوان مطلوب ترکیه نیست.
از سوی دیگر، حملات هوایی مکرر روسیه به مواضع داعش در سوریه روند صادرات نفت توسط داعش به ترکیه را دچار اختلال کرده و آنکارا منافع اقتصادی خود را هم به این ترتیب از دست داده است. در حالی که در گذشته با قیمت های بسیار ارزان نیاز نفتی خود را براساس معاملاتی که با داعش داشت، تأمین می کرد. بنابراین مقام های آنکارا خطر حمله به جنگنده روسی را به جان خریدند تا بتوانند معادلات کنونی را تا حدی برهم بزنند. اما در این مسیر موفق نخواهند شد، زیرا روسیه نه تنها پس از سرنگونی جنگنده اش، از شدت حملات خود به مواضع داعش نکاسته بلکه مصمم تر از گذشته در این زمینه اقدام می کند. ناتو نیز که ترکیه به آن امید بسته بود، آمادگی رویارویی با روسیه را ندارد و به همین دلیل خواهان خویشتنداری طرفین شده است. با وجود این، بحران ترکیه و روسیه به نظر می رسد موقتی باشد و مقام های مسکو به تنبیه سیاسی و امنیتی ترکیه بسنده کنند. ممکن است روسیه از گروه های مخالف دولت ترکیه حمایت کند یا روابط دیپلماتیک خود را کاهش دهد اما با توجه به شرایط اقتصادی که در روسیه پس از بحران اوکراین حاکم شده امکان اینکه مسکو از حربه تحریم گازی ترکیه استفاده کند و وارد جنگ اقتصادی با این کشور شود نیز بسیار ضعیف است.
البته نباید از این مسأله نیز غافل ماند که سقوط جنگنده روسیه می تواند بر مسیر حل بحران سوریه تأثیر بگذارد. با تحولات جدید به نظر می رسد روند اوضاع به گونه ای پیش برود که شرایط پیچیده تر شود و حداقل تا دو، سه سال آینده چشم انداز روشنی برای همکاری این کشور تصور نمی شود. برای ارزیابی دقیق از آینده روابط دو کشور باید منتظر به نتیجه رسیدن طرح ها برای برگزاری انتخابات آزاد در سوریه ماند و لازمه برگزاری انتخابات آزاد نیز برقراری ثبات و امنیت و از بین رفتن گروه های تروریستی است.
*کارشناس ارشد مسائل اوراسیا
**روزنامه ایران/پنجشنبه پنجم آذر 1394
9345**2054

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
مناظره سیاسی سید محمد حسینی و حسن بهشتی پور