نقش معتمدین محلی در انتخابات

وبلاگ > تاجیک، نصرت اله - انتخابات و صندوق‌های رای اگرچه معجزه این قرن برای توجه به خواست مردم و بالا بردن میزان مشارکت آنان و در نتیجه افزایش انسجام ملی و چسبندگی اجتماعی است اما اگر مدیریت اجرایی آن از سوی دولت با اتخاذ روش صحیح و راه و کار مناسب طراحی نشود؛ انتخابات از یک فرصت به تهدید تبدیل می‌شود. یکی از ویژگی‌های مثبت نظام انتخاباتی ایران دخالت موثر هیئت‌های اجرایی انتخابات متشکل از افراد معتمد هر حوزه انتخابیه از ابتدای مراحل شکل‌گیری انتخابات، تائید صلاحیت داوطلبان، سلامت صندوق‌های رای و شمارش آرا است.

 کارکرد آتی مجلس شورای اسلامی در فعالیت‌های نظارتی و تقنینی در کنار شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی اهمیت ویژه‌ای به دهمین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه سال جاری بخشیده است. نگاهی به مشکلات کشور در سال‌های اخیر در ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی حاکی از آن است که کشور به طور روزافزون با مسائلی در داخل و خارج از کشور روبرو شده است که عدم توجه و حل به موقع آن‌ها بهمن‌وار می‌تواند باعث وقوع بحران‌های جدی در آینده شود. در این زمینه مصاحبه‌ای با نصرت‌الله تاجیک (استاندار پیشین هرمزگان و سفیر سابق ایران در اردن) داشته‌ایم که در ادامه می‌آید.‏آقای تاجیک نظام انتخاباتی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟نظام و ساختار انتخاباتی ایران به دلیل وجود هیئت امنایی مردمی از معتمدین هر حوزه انتخابیه که استخوان‌بندی هیئت‌های اجرائی انتخابات را تشکیل می‌دهد، یکی از مردمی‌ترین نظام‌های انتخاباتی در میان کشورهای جهان است. تجربه انتخابات گذشته و کنونی نشان می‌دهد عموما در دولت‌های اصلاح‌طلب که رای مردم را زینتی تلقی نکرده بلکه معتقدند مشروعیت آن‌ها ناشی از احترام، رعایت و توجه به آرای مردم است؛ سعی شده این مجموعه‌ها به صورتی متوازن از افرادی شکل بگیرند که حتی با وجود گرایش سیاسی تلاش آن‌ها در برقراری توازن بین همه نیروهای سیاسی و اجرائی کشور است و مسئله انتخابات را به عنوان یک امانت الهی و حق مردم تلقی بنمایند.این مسئله را نقطه ضعف می‌دانید یا قوت؟اصلش نقطه قوت است. انتخابات بیشتر روی دوش مردم است. ولی نحوه سازماندهی و ترکیب آن و چگونگی بهره‌برداری از آن مهم است. در سایر کشور‌ها نیز سعی می‌شود از نیروهای داوطلب و مردمی در مراحل گوناگون انتخاباتی استفاده کنند. در انگلیس از احزاب و نیروهای حزبی در کنار داوطلبان هم استفاده می‌شود. این یک نوع خود کنترلی یا کنترل درونی است و به شفافیت روند و نتایج انتخابات در کنار نقش مردمی و غیردولتی بودن انتخابات و جلوگیری از اعمال نفوذ دولت‌ها در روند و نتایج انتخابات کمک می‌کند.هیئت اجرائی حوزه انتخابیه تهران را چگونه می‌بینید؟هیئت امنا تهران متشکل از هشت نفر از افرادی متعادل از هر دو جناح سیاسی کشور است که بسیار کارآ هستند و ترکیبی از افراد اجرائی که هم خود از استانداران سابق تهران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی بوده‌اند و در کنار فرماندار تهران و رئیس ثبت احوال و نماینده شورای شهر هیئت اجرائی تهران را تشکیل داده‌اند.تعامل هیئت نظارت و هیئت اجرائی را چطوری ارزیابی می‌کنید؟گفته شده است تعامل نماینده هیئت نظارت در جلسات هیئت اجرائی بسیار با متانت و همراه با آرامش و با رویکرد حل مسائل و بدور از ایجاد چالش و درگیری بوده است. این رفتار ارزشمند است. ان‌شاالله تا پایان مراحل انتخابات همین نگرش و رفتار با سعه صدر و انتخاب صالحین همراه باشد. بدیهی است با انعکاس این مطالب در میان افکار عمومی درصد مشارکت بالا خواهد رفت و زمینه صحبت‌های مایوس‌کننده از بین برود.آیا اطلاعی از کارکرد این هیئت دارید؟بله. هیئت اجرائی در طی چند جلسه از روز تشکیل تا پاسی از شب در روز دوشنبه ۱۴. ۱۰. ۹۴ مشغول بررسی پرونده‌ها بوده و سعی بر آن بوده که تمامی پرونده‌های داوطلبان توسط ۱۱ نفر اعضا دیده و امضا شود. تلاش بسیار خوبی شده. اعضای هیئت اجرائی تهران سعی کرده‌اند تا پاسخ خوبی به این علاقمندی مردم برای مشارکت در سرنوشت خود بدهند.ترکیب نامزدهای تائید صلاحیت شده توسط هیئت اجرائی تهران را چگونه می‌بینید؟گویا ۲۴۷۴ نفر برای مجلس شورای اسلامی و ۱۷۶ نفر برای خبرگان قانون اساسی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این تعداد معادل ۲۵% داوطلبین نمایندگی مجلس شورای اسلامی و ۲۲% از نامزدهای مجلس خبرگان قانون اساسی است. از این میان ۴۶۷ نفر خانم بوده و از جهت تحصیلی نیز ۴۶۸ نفر دارای مدرک دکترا، ۱۷۵۱ نفر کار‌شناسی ارشد و ۱۰۴ نفر کار‌شناسی و یک جانباز هم دارای فوق دیپلم بوده و ۱۰۲ نفر هم تحصیلات حوزوی داشته‌اند. ۱۲۰ نفر نیز بدلیل نقص مدرک رد صلاحیت شده‌اند.عملکرد تیم فرمانداری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟من از یکی از دوستان هیئت اجرائی شنیده‌ام که فرماندار و یکی از معاونین وی تسلط بسیار خوبی بر قوانین و مسائل انتخابات داشته و کارکنان فرمانداری نیز با هیئت اجرائی تعامل مثبت و خوبی داشته‌اند. این امر هم زمینه پیشبرد کار‌ها را بخوبی فراهم کرده که در این فرصت کم توانسته‌اند با دقتی خوب پرونده را بررسی نمایند و هم باعث آرامش خیال نامزدهای انتخاباتی از حوزه تهران بزرگ شده است. این آرامش روحی-روانی یکی از عناصر مثبت انتخابات است که کسی دغدغه نداشته باشد و احساس کند با عدل و انصاف با او برخورد شده است.اسامی تائید صلاحیت شده‌ها چگونه به آن‌ها اعلام شده؟مطابق قانون انتخابات، اسامی کسانی که صلاحیت‌شان توسط هیئت‌های اجرائی مراکز حوزه‌های انتخابیه تائید می‌شود فقط به هیئت های نظارت ارسال می‌شود و به خود آن‌ها ابلاغ نمی‌شود. این قبیل افراد ممکن است به صورت غیررسمی با تماس با دست‌اندرکاران ذیربط از تایید خود آگاه می‌شوند، یا با حدس و گمان است یا از برهان خلف استفاده می‌کنند یعنی اگر اسامی‌شان در میان رد صلاحیت‌شدگان نباشد؛ جزو تائید صلاحیت‌شدگان در هیئت‌های اجرایی پنداشته می‌شوند.در مورد رد صلاحیت شدگان چگونه؟کسانی که صلاحیت‌شان تائید نمی‌شود برای آنکه امکان اعتراض داشته باشند اسامی به آن‌ها اعلام می‌شود. برای این دسته از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی که براساس نظر هیات‌های اجرایی حوزه‌های انتخابیه تایید صلاحیت نشده‌اند نیز هیات مرکزی نظارت بر انتخابات طی اطلاعیه‌ای زمان دریافت شکایات داوطلبان معترض به نظر هیات‌های اجرایی حوزه‌های انتخابیه را اعلام می‌کند. آن‌ها «به استناد تبصره ماده ۵۱ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی» می‌توانند از تاریخ ابلاغ فرمانداری مراکز حوزه‌های انتخابیه حداکثر ظرف مدت چهار روز به دفا‌تر نظارت و بازرسی انتخابات در استان‌ها مراجعه و اعتراض نمایند.آیا شما از تائید صلاحیت خود آگاه شده‌اید یا خیر؟من شخصا پیگیری نکردم بلکه از دوستان شنیده‌ام که تایید شده‌ام.منبع: خبرگزاری ایلنا مورخ 20.10.94 با عنوان تعامل همراه با آرامش هیئت‌های نظارت و اجرائی/ سعی شده پاسخ خوبی به علاقمندی مردم برای مشارکت در انتخابات داده شود