شفاف نوشت: مجردی بلای جان نسل جوان ایرانی

شفاف/ متن پیش رو در شفاف منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

ازدواج یا تجرد؟ اشتغال یا بی کاری؟ دو یار جدا نشدنی که همیشه شانه به شانه هم قدم برمی دارند و اگر یکی از این دو نباشد دیگری را به تعویق می اندازد. دو شاخصه ای که هیچ گاه بر دیگری اولیت نخواهند داشت چرا که هر دوی اینها دو شرط مهم برای ادامه راهند و تا اشتغال نباشد ازدواج نیز نه به صورت مستقیم بلکه غیر مستقیم تحت تأثیر آن خواهد بود.

اما از همه این‌ها گذشته اشتغال برای زن و مرد نیز جایگاهی متفاوت دارد. مرد در هر کجای جهان و چه از لحظ فرهنگی و اقتصادی، مسئول و سرپرست خانواده محسوب می شود و بار اصلی اقتصاد و معیشت خانواده را به دوش می‌کشد.

این مرد است که اگر کار و شرایط اقتصادی برایش مهیا نباشد، ازدواج و خانواده اش دچار تزلزل خواهد شد چرا که اگر فقر با دستان خالی مرد به خانه وارد شود، سوغاتی‌های دیگری نیز با خود خواهد آورد که تبعاتی ناگوار در پی خواهد داشت. اما با این وجود نمی‌توان از نقش اشتغال زن در پیشرفت اقتصادی خانواده هم چشم پوشانی کرد و چه بسا زنانی که به تنهایی چرخ خانه و خانواده را می چرخانند و یا کمک رسان و همراه شوهر خود هستند.در این میان عده ای معتقدند که اشتغال زنان و تحصیلاتشان این روزها باعث شده کمتر به ازدواج بیاندیشند .از سوی دیگر عده دیگری هم هستند که شرایط اجتماعی یکسان برای مرد و زن قائل هستند اما فشارهای اقتصادی ، افزایش هزینه های ازدواج و بیکاری را باعث مجرد ماندن جوانان می دانند.

برخی نیز از فرهنگ غربی و نفوذ ان سحن می گویند.در هر حال نتیجه همه اینها افزایش تجرد قطعی و مشکلات بعدی آن است.

نرخ تجرد در زنان بالاتر از نرخ بیکاری
براساس آمارهای اعلام شده از مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در بهار 93 ۱۰.۷ درصد یا به عبارت دیگر ۲ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۶۴ نفر بوده است. از این تعداد سهم بیکاری برای مردان 9 درصد و زنان 19.4درصد و میانگین نرخ بیکاری جوانان 15تا 24 ساله 24.8 درصد بوده است که این نرخ برای مردان 21 و زنان 43.4 درصد است. بنابراین آمارها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان بیشتر است.

اما همین آمار نشان می دهد که از کل بیکاران در کشور، تعداد 1578046 نفر در سنین بین 15 تا 29 سال هستند که از این تعداد نیز، 1040328 یا 9/17 درصد مرد و 537718 یا 6/41 درصد زن بیکار که در سن ازدواج نیز هستند در کشور وجود دارد.

با این وجود نرخ تجرد زنان نیز قابل ملاحظه است. بر طبق آمار سازمان ثبت احوال ۱۱ میلیون جوان مجرد در سن ازدواج در ایران وجود دارند که از این تعداد 5 میلیون و ۵۷۰ هزار مرد و ۵ میلیون و ۶۷۰ هزار زن در سن ازدواج هستند اما هرگز ازدواج نکرده‌اند. علاوه بر این مردانی که بیش از 35 سال سن دارند و با تأخیر ازدواج مواجه شده‌اند 320 هزار نفر هستند و زنانی که حد فاصل 29 تا 49 سال هستند و ازدواج نکرده‌اند 980 هزار نفر هستند و هر روز نیز بر تعداد آن افزوده می شود.
برهمین اساس اگر میزان آمار دختران مجرد و سن تجرد قطعی در میان زنان را مد نظر قرار دهیم، میزان زنان و دختران مجرد بیشتر از آمار بیکاری زنان قابل ملاحظه خواهد بود.

از سوی دیگر، سال گذشته هم زنگ خطر برای تجرد قطعی نزدیک به یک میلیون دختر ایرانی به صدا درآمد. اما در این میان آمارها نشان می‌دهد، شمار پسران ایرانی مجرد در سن ازدواج هم رو به افزایش است.

پسران مجرد هم زیاد می شوند
کارشناسان معتقدند، به دلیل افزایش تعداد موالید در دهه نخست انقلاب، ایران یک هرم سنی با قاعده وسیع داشت و تعداد جمعیت 15 تا 19 ساله کشور از جمعیت 20 تا 24 ساله بیشتر بود و زمانی که تعداد دختران را یک رده سنی پایین تر می‌گیریم این قاعده سنی متورم‌تر است و تعداد دخترهای بیشتری در این رده قرار دارد. با کاهش تعداد موالید قاعده هرم سنی در ایران در حال کوچک شدن است، با جمع شدن این قاعده هرم سنی، تعداد جمعیت 15 تا 19 ساله از 20 تا 24 ساله کمتر شده و تعداد دخترهای مجرد 15 تا 35 ساله از پسرهای 20 تا 40 ساله کمتر می‌شود و در یک دهه آینده پسرهای در معرض ازدواج از دخترهای در معرض ازدواج بیشتر می‌شوند.

هنوز هم زنان مجرد بیشتر هستند
آمارها اما نشان می‌دهد در سال ۹۳ تعداد خانم‌های مجرد کشور از تعداد آقایان مجرد بیشتر بوده است. در سال گذشته ۴۸ درصد خانم‌های در سن ازدواج کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند. مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت‌احوال کشور خرداد ماه سال گذشته گفت: آقایان در سن ازدواج کشور با طیف سنی ۲۰ تا ۳۴ شامل ۱۲ میلیون و ۷۰ هزار نفر می‌شوند که از این تعداد پنج میلیون و ۵۷۰ هزار نفر هرگز ازدواج نکرده‌اند. بنابراین ۴۶ درصد آقایان در سن ازدواج کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند. همچنین خانم‌های در سن ازدواج کشور با طیف سنی ۱۵ تا ۲۹ سال شامل ۱۱ میلیون و ۷۹۰ هزار نفر می‌شوند، از این تعداد ۵ میلیون و ۶۷۰هزار خانم هرگز ازدواج نکرده‌اند.

علی‌اکبر محزون به آمار مربوط به افرادی که در خطر تجرد قطعی قرار گرفته بودند و در طیف سنی بعد از ۳۴ سال برای آقایان و پس از ۲۹ سال برای خانم‌ها تا سن ۵۰ سالگی قرار دارند اشاره کرد و گفت: تعداد ۳۲۰ هزار نفر از آقایان از سن متعارف ازدواج در کشور عبور کرده و در خطر ورود به سن تجرد قطعی قرار دارند. به گفته او در سال ۹۳، ۹۸۰ هزار خانم نیز در سن خطر تجرد قطعی قرار داشتند و خانم‌ها تقریبا ۳ برابر بیشتر نسبت به آقایان در معرض خطر تجرد قطعی قرار دارند.
محزون همچنین به آمار سال ۸۵ و ۹۰ در ارتباط با افراد در سن ازدواج که هرگز ازدواج نکرده‌اند و نیز افراد در سن تجرد قطعی اشاره کرد و گفت: در سال ۸۵ مجموعا ۱۱ میلیون و ۷۹۰ هزار نفر مجموع کلیه خانم‌ها و آقایانی بود که در سن ازدواج قرار داشته و هرگز ازدواج نکرده‌اند که از این تعداد ۵ میلیون و ۲۱۰ هزار آقا و ۶ میلیون و ۵۸۰ هزار خانم بوده‌اند.

صرف‌نظر از آثار سوء اجتماعی که پدیده افزایش سن ازدواج به دنبال دارد، مانند افزایش فساد و فحشا و ضعیف شدن بنیان خانواده ها، تبعات جمعیتی این پدیده هم می‌تواند نگران‌کننده باشد.
کمترین تأثیر افزایش سن ازدواج، بر هم خوردن تعادل هرم جمعیتی کشور و در نتیجه، بروز شکل جدیدی از چالش‌های مربوط به سن ازدواج، در کشور است. سن ازدواج برای مردان و زنان نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته و به میانگین 2/27 سال برای مردان و حدود 23 سال برای زنان رسیده که ‌این آمارها زنگ خطری برای افزایش تجرد قطعی در جامعه است.

بر همین اساس میزان تجرد قطعی مردان از 1/5 درصد به 1/3 درصد کاهش یافته، اما این تعداد برای دختران از 8 درصد به 1/8 درصد افزایش یافته است. آمار ارائه شده به‌طور کلی از بالا رفتن سن ازدواج در میان دختران و افزایش آمار تجرد قطعی آنان حکایت دارداما هنوز چاره ای برای این مساله اندیشیده نشده است.