ابنیه/ باغ های قدیمی ایران

تبیان/ باغ هزار جریب
باغ هزار جریب باغی بود که در جنوب اصفهان در دامنه کوه صفه در انتهای خیابان چهارباغ قرار داشت. نام‌گذاری این باغ به دلیل وسعت زیاد آن و مساحت هزار در هزار ذرعی آن بود. در دوره شاه عباس صفوی چهارباغ از یک طرف به عمارت جهان‌نما و از سوی دیگر در جنوب شهر به باغ هزار جریب منتهی می گردیده است. کاخ فرح آباد نیز در این مجموعه قرار داشت. از این باغ اکنون اثری نیست و به دست ظل‌السلطان در دوره قاجار به همراه دیگر باغ‌های چهارباغ اصفهان از بین رفته است.

توصیف شاردن فرانسوی از این باغ به این نحو است:
این باغ دوازده طبقه مسطح دارد که دوازده خیابان عرضی از آن به موازات باغ عبور می کنند و سه خیابان طولی هم دارد که از زیر سقف های آجری عبور کرده از سوی دیگر باغ سردر می آورند. در فاصل بین هر طبقه که آبشاری ملایم وجود دارد در پایین آن حوض‌هایی ساخته اند که به اشکال مختلف هندسی از جمله دایره و مستطیل و هشت ضلعی می باشد. در دو طرف هر حوض عمارت های آجری ساخته اند و در طبقه ششم کلاه فرنگی بزرگی ساخته شده در سه طبقه که مساحت قابل توجهی داشته است. یک عمارت در ابتدا و عمارتی در انتهای باغ ساخته بودند که از هر حیث شبیه به هم بوده اند.
خیابان میانی که در راستای چهار باغ بوده است همانند چهارباغ و در جهت هماهنگی با آن بوده به گونه ای که در دو طرف آن درختان چنار کاشته شده و در وسط آن نهر آب جاری بوده است . در چهار طرف بارو های باغ نیز کبوتر خانه ساخته بودند تا هم از کود کبوتر ها جهت صیفی جات استفاده کنند و هم از لحاظ ساختمان برج به با از نمای بیرون عظمت و جلال دهند. فواره های متعدد باغ نیز که در تمام باغ پراکنده اند تعدادشان به پانصد فواره می رسد از در جای خود بسیار زیبا و دلنواز هستند.

انگورستان ملک
انگورستان ملک یک باغ انگور و عمارت تاریخی در اصفهان است. پیشینه این باغ به زمان نادرشاه افشار باز می‌گردد. در زمان ناصرالدین شاه قاجار این باغ در اختیار مسئول امورمالی حکومت اصفهان درآمد و در آینده فرزند این شخص به نام حاج محمدابراهیم خان به ملک التجار معروف بود بنای انگورستان را راه اندازی کرد و به برگزاری مراسم سوگواری و تعزیه ویژگی داد.
معمار سازنده این بنا استاد حسین چی است و تاریخ وقف نامه آن سال 1341 هجری قمری است. در درازای زمان قسمت‌های گوناگونی از این انگورستان ویران شد و بخش‌هایی از آن در سال 1333 هجری خورشیدی در تعریض خیابان ملک از میان رفت. مجموعه فضاهای حیاط سرپوشیده، سفره خانه، اتاق آرامگاه و دیگر اتاق‌های اطراف حیاط دارای تزئینات فراوان گچبری، آینه کاری و کاشیکاری هستند.
ستون‌هایی که در میان فضای سفره خانه و حیاط هستند دارای روکش‌های چوبی هستند ولی پایه و سرستون‌ها دارای تزئینات می‌باشند. در زیر فضای سفره خانه زیرزمینی هست که نورگیرهای مشبک نور آن را از حیاط جنوبی برآورده می‌کنند. در گوشه جنوب شرقی بنا حمامی واقع شده‌است که سقف گنبدی بسیار زیبائی دارد و سکوهائی در اطراف آن تعبیه شده‌اند. ازاره جبهه شمالی و شرقی این خانه دارای نقوش حجاری هستند. انگورستان ملک از بناهای بسیار زیبای دوران قاجاریه‌است که هم اکنون در دست سازمان اوقاف است و به برگزاری مسابقات قرائت قرآن و تعزیه و سوگواری اختصاص دارد.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar